60
KOPTEKS'J
heer centraal staat. Ontpolderingsopties vragen
echter zorgvuldige studie en bestuurlijke afwe
ging, gelet op de ingrijpende gevolgen voor de
Westerschelde zelf, het bestaande grondgebruik
en de psychologische weerstand tegen het terug
geven van land aan het water. Er is bestuurlijke
moed voor nodig om zo'n omslag in ons denken
en handelen te bereiken. Als je goed luistert naai
de Schelde, dan kun je echter maar één ding con
cluderen: de Schelde heeft recht op een ruimere
jas!
Binnendijkse natuurontwikkeling, de derde op
tie, betreft het ontwikkelen van natuurtalent aan
de boorden van het estuarium, en wel aan de
binnenzijde van de dijk. Het gaat om het toevoe
gen van met het estuarium samenhangende na
tuurwaarden. Het heeft dus meer te maken met
compensatie dan met herstel. Ook dit kan op een
groot aantal plaatsen langs het estuarium. Bin
nendijkse natuurontwikkeling komt, gelet op het
halfnatuurlijke karakter, echter slechts ten dele te
gemoet aan de hoofddoelstelling van het project.
De gevolgen zijn evenwel minder ingrijpend voor
het binnendijks gebied en de kosten zijn veel ge
ringer dan bij ontpoldering.
Tot slot
Afsluitend wil ik nog eens benadrukken, dat de
enige oplossing voor het bewaken van de nog
aanwezige natuurwaarden in het Schelde ligt in
het daadwerkelijk opzetten en uitvoeren van een
integraal beheer. Een op het gehele stroomgebied
gerichte aanpak van problemen moet hierbij cen
traal staan. Vlaanderen en Nederland moeten de
handen ineenslaan 0111 door de politieke grenzen
heen te breken. Daarin past een herstelplan na
tuur voor het gehele Schelde-estuarium van Gent
tot en met het Zwin. Ontwikkelingen in beide
landen moeten dan ook bij voorkeur zoveel mo
gelijk parallel lopen en op elkaar worden afge
stemd worden. In de brochure De Schelde, een
stroom natuurtalent staat het zeer treffend ver
woord: 'Tot vandaag is de Schelde in Vlaanderen
en Zuidwest-Nederland nog steeds een natuur
monument dat een internationaal kwaliteitslabel
verdient. De Schelde is een vitale en lenige brok
natuur, die volgens oeroude spelregels stroomt
en werkt. Haar dynamisch karakter kon lang niet
volledig in de boeien worden geslagen. De
Schelde blaakt van natuurtalent'. Ik wil hier graag
aan toevoegen: geef de Schelde meer vrijheid! De
rivier is ziek en aangetast, maar blaakt van na
tuurtalent. Laten we daarom alle zeilen bijzetten
en nadenken over hoe verder om te gaan met dit
natuurtalent. Laten we de Schelde vooral meer
speelruimte geven, zodat zij weer van plezier kan
gaan kwispelen, haar talent kan ontwikkelen en
een onderkomen kan bieden aan al die planten,
dieren en mensen die bij haar horen, zodat niet
alleen wij, maar ook toekomstige generaties van
haar schoonheden kunnen genieten. Het is voor
Vlaanderen en Nederland de moeite waard dat
volledig tot ontwikkeling te laten komen!
(Dit artikel is een bewerkte en geactualiseerde versie van
een voordracht die is gehouden bij de op 15 oktober 1995
te Antwerpen georganiseerde presentatie van de brochure
De Schetcle. een stroom natuurtalent).
