88
KEES DE HOND
Afb. 3: Kees de Hond, detail uit 'De grote belofte'.
washandje. Kees de Hond geeft hier niet alleen
een beeld van kwetsbaarheid. Hij verbeeldt ook
de door Freud belichte castratie-angst. De drie
hoek die de gestalte van de non omvat, het
zwarte habijt tegen de achtergrond van de gele
tegels, ze versterken de agressie die de jongen er
vaart. Is het geel-zwartcontrast niet een verwij
zing naar stekende insecten als wespen en bijen?
Het wit van de badkuip een verwijzing naar on
schuld? En legt het werk door het in water lig
gende lijfje niet een relatie met de kwetsbaarheid
van de vrucht in de moederschoot? Het beeld
stoelt op een scherpe waarneming. Stilering in
tensiveert echter de realiteit en brengt de indivi
duele ervaring op een universeel niveau.
Het werk van Kees de Hond is open en con
fronterend. Hij schildert bijvoorbeeld een kindje
in een couveuse. De drie doktoren eromheen
ogen koel en klinisch. Gaat het om de intenties
van de medici? Die hebben waarschijnlijk niets
dan goede bedoelingen. Het contrast stelt eerder
leven tegenover technologie, kwetsbaarheid te
genover de schijn van macht. Door de verbeel
ding van zijn thema's snijdt Kees de Hond zijn
publiek vaak diep in de ziel. Dat kan ongevraagd
raken aan je eigen kwetsbaarheid.
Toch heeft een kunstenaar denk ik daartoe wel
het recht. Als hij integer is tenminste en niet uit
op goedkoop succes. Dat geldt voor Kees de
Hond; hij heeft zelf alles meegemaakt wat in zijn
werk naar voren komt of het tenminste indirect
ervaren. Door het zorgvuldig verbeelden van her
inneringen en gevoelens maakt hij die bespreek
baar. Voor sommigen betekent dat een eerste
kennismaking met een onbekend aspect van het
leven. Voor anderen kan er sprake zijn van her
kenning: zij zijn dus niet de enigen met angsten
en pijn. En hoewel de beelden op je netvlies in
branden, heb je als toeschouwer vanzelfsprekend
de vrijheid je af te wenden (zie voorplaat en af
beelding 2).
Vrijblijvend genieten is bij het werk van Kees
de Hond niet aan de orde. Ook in de beelden die
hij na de ziekenhuisreeks schilderde zit een angel
die vaak net zo scherp is als de naald waarmee
de artsen zijn oog doorpriemden. Het in zijn
jeugd opgedane wantrouwen scherpte zijn blik
op de samenleving. Tijdens mijn ontmoeting met
Kees de Hond bleek hij een aimabel mens. Mis
schien juist dankzij zijn vermogen om te verbeel
den wat hem raakt, heeft hij niets van een teleur
gestelde wereldverbeteraar.
Een voorbeeld van zijn kritische blik is het
schilderij 'De grote belofte' (afbeelding 3).
