GENOOTSCHAPSVERZAMELINGEN
113
Afb. 1: Tekening van de schotelopstelling bij de derde gang van de feestmaaltijd in Axel op 28 juli 1785 aanbood. Rijks
archief' in Zeeland, ZG ZIIII, 250/3.
den en legers van suiker zijn bewaard gebleven.
In onze streken deed dit gebruik vermoedelijk
pas in de loop van de zestiende eeuw zijn in
trede.
Zo was er bij de intocht van Karei v in Utrecht
in 1540 sprake van suikerwerk op tafel, terwijl op
21 januari 1578 de aanzittenden tijdens een diner
in Brussel ter gelegenheid van de intocht van
Matthias van Oostenrijk banierdragende leeuwen,
naakte mannen en vrouwen, dieren, bomen en
fruit van suiker konden bewonderen'. Ook in
Zeeland vinden wij in deze periode vermeldingen
van suikerwerk. De vroegste dateert van oktober
1525, toen het stadsbestuur van Middelburg de
koning en de koningin van Denemarken een
maaltijd aanbood. Tussen de uitgaven voor ham
men, kapoenen, reigers en andere etenswaren
wordt in de stadsrekeningen een post voor 'suke-
rije' vermeld5. Ook de prins van Oranje werd in
1562 in deze stad met 'een maeltijt met een
schoon bancket' verwelkomd, teiwijl de hertog
van Anjou in 1581 een diner in het Middelburgse
stadhuis kreeg aangeboden waarbij 'bancket van
veelderhande sorte van zuijker' op tafel stond''.
Over de vorm van dit suikerwerk is echter niets
bekend. Pas in 1585 werd een maaltijd zo uitvoe
rig beschreven, dat ook hierover het één en an
der te vinden is. Bij één van de maaltijden, die de
stad Middelburg de graaf van Leicester bij zijn in
tocht als gouverneur van de Verenigde Provinciën
in december 1585 aanbood, werd tijdens de
vierde gang namelijk 'a rare banket of incredible
workmanship' opgediend. Een tijdgenoot was
hiervan zo onder de indruk, dat hij het feestmaal,
dat de lieve som van 444 11 1 kostte, uitvoe
rig beschreef. Tijdens de eerste gang van ge
kookt vlees en de tweede van geroosterd vlees
en gevogelte was de decoratie volgens de En
gelse kroniekschrijver niet zo bijzonder, dat er
melding van gemaakt behoefde te worden. Bij de
derde gang van gebraden vlees kwam alles in
pasteien opgemaakt met wimpels met de wapens
van de Engelse vorstin, de graaf van Leicester, de
Nederlandse provinciën en de verschillende En
gelse aanwezigen ter tafel. Maar bij de vierde
gang was iets fantastisch te zien geweest: een sui
keren kasteel geplaatst op een rots van 'pearle',
waarover zilveren stromen liepen. Op deze rots