116
GENOOTSCHAPSVERZAMELINGEN
Afb. 4: Tekening door N. Muys van de tafeldecoratie bij het Alliantiefeest met Frankrijk gehouden in Rotterdam op 24 april
1786. Gemeentearchief Rotterdam.
was de belangstelling, dat charitatieve instellingen
die bij een jubileum een feestmaal aanrichtten,
op deze wijze vaak nog een aardige duit aan toe
gangsgelden overhielden. In openbare gebouwen
mocht de burgerij meestal gratis komen kijken.
Zo mochten de burgers van Goes op 21 maart
1777 vierentwintig uur voor de aanvang van de
maaltijd ter herdenking van de Alteratie van Goes
het suikerwerk, dat opgesteld stond in de vier
schaar van het stadhuis, alvast komen bewonde
ren12. Dat men in groten getale toestroomde,
hoeft niemand te verbazen. Over de vormgeving
van het suikerwerk, dat vol historische verwijzin
gen zat. was duidelijk lang nagedacht. Het mid
denstuk bestond hier uit een grote tempel, waar
van de basis de plattegrond van Goes voorstelde,
met in het centrum de stedemaagd in een om
heinde tuin. Naast haar lagen twee boeken: de
bijbel en het stedelijk privilegeboek. In haar ene
hand hield zij een speer, de andere stak zij uit
naar de geharnaste figuur van Willem van Oranje,
die haar de hoed der vrijheid aanbood. Even bui
ten de tuin trof men een Spaanse krijgsknecht
met halsboei en juk, geflankeerd door twee kin
dertjes, de ene met een voetboei, de ander met
een hoorn des overvloeds. Ter weerszijden van
de grote tempel waren 'in ene vrij aanmerkelijke
lengte' bloemparterres met de producten van
Zuid-Beveland te zien, aan beide uiteinden afge
sloten door erebogen, die op het jaar 1577 be
trekking hadden. Deze keer was er wel een
Zeeuw aan het werk geweest, en wel de Middel
burgse suikerbakker De Feyter, die voor zijn in
spanningen 300 ontving.
Tafeldecoraties met een polit ieke boodschap
Toen de Republiek op 10 januari 1785 een ver
bond met Frankrijk sloot, was dit in het hele land
het sein tot het houden van feestmaaltijden
waarin de nieuwe politieke stellingname steeds in
de decoratie benadrukt werd13. Nadat op 27 janu
ari 1786 in de Amsterdamse Doelen de spits was
afgebeten, volgden vele steden. Steeds weer ver
schenen hierbij grote tempels op tafel, waarin de
Franse vorst en cle Nederlandse maagd elkaar de
hand gaven. Ter weerszijden kwamen thema's als
's lands recht, de vrije zeevaart, de burgerlijke
vrijheden, de welvaart en Nederlandse vrijheids
strijders als Oldenbarnevelt en Van der Capellen
aan bod. Ook in Zeeland, hoewel traditioneel
zeer prinsgezind, deden diverse steden mee. Op
20 april was het feest in Zierikzee, waar in het
Heerenlogement gedineerd werd. Een prachtige
tempel, zes voet lang. vier voet breed en zes voet
hoog, en verlicht met vierhonderd lampions,
vormde hier het middelpunt van cle decoratie. De