SIGNALEMENTEN
119
Dominique Colen en Denise Willemstein: Ferdi
nand Hart Nibbrig 1866-1915 Zwolle 1996. 144
blz.. 102 afb., deels in kleur, isbn 90 400 9849 2.
Prijs: 45,-.
Annick Rootsaert: Zomers in Zoutelande; Ferdi
nand Hart Nibbrig in Zeeland, Middelburg 1997
(Zeeuwse Katernen 13). 32 blz., 16 afb., deels in
kleur, isbn 90 74517 06 4. Prijs: 15,-.
De Nederlandse schilderkunst uit het begin van
deze eeuw mag zich momenteel in een grote be
langstelling verheugen. De grote musea spannen
zich in om mooie tentoonstellingen te organise
ren, er worden prachtige boeken uitgegeven en
ook het Zeeuws Museum en het Museum Marie
Tak van Poortvliet leveren een bijdrage aan deze
revival. En terecht, want het was een spannende
periode waarin schitterende dingen zijn gemaakt,
ook in Zeeland.
Eén van de schilders die hernieuwde belang
stelling krijgen, is Ferdinand Hart Nibbrig. Het
Singer Museum in Laren wijdde vorig jaar een
grote tentoonstelling aan zijn werk, ter gelegen
heid waarvan het boek van Colen en Willemstein
i s verschenen. En deze zomer is zijn Zeeuwse
werk in Domburg te zien, begeleid door een
boekje in de serie Zeeuwse Katernen.
Hart Nibbrig stamde uit een gegoede Amster
damse familie. Toch heeft hij het niet altijd ge
makkelijk gehad, en het is dan ook geen wonder
dat hij blij was met opdrachten voor kalenders,
boekverzorging, schoolplaten en reclame voor
fietsen (hij was in zijn jonge jaren een fanatiek
wielrenner). Hoewel hij al vroeg kennismaakte
met het werk van Van Gogh en de impressionis
ten, duurde het lang voordat hij zijn 'modderige
periode' (in zijn eigen woorden) kon afsluiten.
Pas rond 1895 breekt de zon door in zijn land
schappen. Sinds die tijd behoorde hij tot de beste
landschapsschilders. Zijn landschappen zijn stra
lend van kleur en vol van ruimte. Ze zijn veelal
niet stippels of kleine toetsjes geschilderd. In zijn
andere werk, vooral portretten van arbeiders en
arme lieden, bleef hij tot 1912 gedemptere kleu
ren gebruiken.
Hoewel Hart Nibbrig zijn vaste basis in Laren
had, hield hij van de zee. Al in 1904 deed hij po
gingen om een onderkomen op Walcheren te
vinden, maar pas in 1910 liet hij een zomerhuisje
in Zoutelande bouwen (het staat er nog steeds),
en sindsdien kwam hij er met zijn gezin elke zo
mer terug, tot zijn vroege dood in 1915. Zijn
keuze voor de Zeeuwse kust bleek een goede
greep. Nibbrig was in Zoutelande gelukkig en
productief. Voor zijn motieven hoefde hij niet ver
van huis: de meeste landschappen zijn op minder
dan tweehonderd meter van zijn huisje tot stand
gekomen, en de bewoners van het Armenhuis
poseerden graag voor hem tegen een gene
reuze vergoeding.
In het boek van Colen en Willemstein worden
leven en werk van Hart Nibbrig tot in alle details
behandeld en uitvoerig gedocumenteerd. Ook
aan zijn contacten met anderen, zoals de Dom-
burgse groep, en aan de appreciatie van zijn
werk is veel aandacht besteed. Het is een voor
beeldige monografie, die bovendien schitterend
is uitgegeven, een boek om lang en veel van te
genieten.
Aan Annick Rootsaert viel de ondankbare taak
ten deel om hieraan nog iets toe te voegen. Het
is haar niet euvel te duiden dat zij niet veel
nieuws heeft weten op te diepen. Alleen over de
zomerverblijven in Zoutelande heeft ze nog wat
nadere details gevonden. Maar toch had het ka
terntje heel wat interessanter kunnen zijn. Als we
zien dat in Domburg 38 Zeeuwse werken van
Nibbrig worden geëxposeerd, waarvan de meeste
niet in Laren zijn getoond, stelt het teleur dat in
het boekje maar vijf werken zijn gereproduceerd
die niet in het werk van Colen en Willemstein
zijn afgebeeld. Daarvoor had men het overbe
kende plaatje van het tentoonstellingsgebouwtje
in Domburg wel willen missen. Bovendien ont
breekt een catalogus van de geëxposeerde wer
ken, en die was nou juist interessant geweest,
omdat in de veilingcatalogus van Nibbrigs nala
tenschap veertig Zeeuwse schilderijen zijn gedo
cumenteerd. Men heeft dus wel een kans gemist
om aan de documentatie over de schilder nog
wat toe te voegen.
A.J. Beenhakker
P.G. Vonk: De v.o.c. op zoek naar de Goud- en
Zilvereilanden; De waar gebeurde avonturen van
het schip de Breskens in het jaar 1643 in Japan.
Utrecht 1997. 124 blz. Geïllustreerd, isbn 90
9010732 0. Prijs: 24,95.
Gezien de grote hoeveelheid Zeeuwen wier voor
vaderen bij het reilen en zeilen van de voc be
trokken waren, moet een boek over een avon
tuurlijke tocht van een in Middelburg gebouwd
schip de belangstelling van velen wekken. Geïn
spireerd door de onthulling van een Japans mo
nument ter herinnering aan deze reis, heeft dr.
P.G. Vonk getracht de gebeurtenissen van de be
manning van de 'Breskens' zó te verwoorden, dat
zij voor jong en oud interessant zijn.
De bemanning van de 'Breskens' en van haar
zusterschip de 'Castricum', die op 3 februari 1643
vanuit Batavia vertrokken, had van de Heren xvn
