GEOEFEND OP ORGEL EN LIER; JOHAN SNEP, EEN ZIERIKZEESE
ORGANIST ROND 1700
152
Sander den Haan, Rudolf Rasch
Over het muzikaal verleden van Zierikzee vóór 1825 valt in de relatief grote hoeveelheid literatuur over
de geschiedenis van deze stad weinig te lezen. Natuurlijk deed Zierikzee in muzikaal opzicht onder
voor de hoofdstad van Zeeland, maar bij nadere beschouwing blijkt de vroegere tweede stad van de pro
vincie haar 'tiveede viool' best vaardig te hebben gehanteerd. Men moet daarbij denken aan, onder an
dere, belangrijke orgels, instrumentale en vocale muziekgezelschappen naast individuele muziekbeoefe
naars, openbare concerten, alsmede composities van Zierikzeese herkomst.
De oorzaak van de geringe belangstelling van de historisch geïnteresseerde onderzoeker lijkt niet een
voudig te verklaren. In dit artikel wordt aandacht besteed aan een figuur uit dat verleden: Johan Snep,
organist van de Grote of Sint Lievensmonsterkerk te Zierikzee, componist, gelegenheidsdichter en koffie
huishouder in de periode 1693/1694 tot 1719. Het ontbreken (sinds 1940) van de resoluties en rekenin
gen van kerkmeesters van de Grote Kerk belemmerde het onderzoek naar de man, van wie enkele in
teressante suites voor viola da gamba en basso continuo in de herfst van 1992 door het gezelschap La
Gamme Marésienne werden uitgevoerd in de Lutherse Kerk te Zierikzee. Maar dankzij de aantekenin
gen en publicaties van twee Zierikzeeënaars, de geschiedschrijver en gemeentearchivaris Pieter Dignus
de. Vos 1866-1942en de kerkorganist Willem Pieter Lam bertus Bakker (1886-1976)1 en verscheidene
andere bronnen, konden hinderlijke lacunes worden opgevuld3.
Waarom een artikel over Johan Snep? Het is altijd interessant om iets te weteen over de personen ach
ter de uit het verleden bewaard gebleven muziek. Terwijl nu Sneps gambasuites sinds enkele jaren bij
musicologen en musici welbekend ivaren, ontbrak nagenoeg alle informatie over de persoon van Snep.
Het onderzoek voor de biografie voerde de schrijvers al snel naar diverse plaatsen buiten Zeeland (Lei
den, Utrecht en Amsterdam) en leverde, wat Zierikzee betrof, al spoedig allerlei informatie 'rond Snep'
op: zijn organistschap en dat van zijn dochters, zijn dichterschap en zijn ondernemerschap. Al met al
kan thans een aardig beeld worden gegeven van Sneps levensloop, zijn loopbaan, zijn familie, zijn ar
tistieke prestaties en zijn sociale omgeving. Zo wordt, een biografische schets van organist en componist
Johan Snep tevens een stuk cultuurgeschiedenis van Zierikzee, geschetst in het herdenkingsjaar van het
zevenhonderdvijftigjarig bestaan van haar herziene stadsrecht.
Afkomst en gezin
Johan Snep kwam ter wereld in Utrecht, waar hij
op 17 april 1659 gereformeerd werd gedoopt in
de Catharijnekerk. Vader Johannes Snep, een chi
rurgijn die met zijn gezin aan het Neude woonde,
stierf kort voor de geboorte van Johan, zijn acht
ste kind. Zijn moeder was de uit de Stichtse
hoofdstad afkomstige Catharina van Schilperoort.
De ouders waren op 18 januari 1646 in de
Utrechtse Buurkerk gehuwd. Grootvader van va
derszijde, Christiaen Jansz. Snep, cipier 'op den
Huyse van Hasenberch' te Utrecht (1624), be
hoorde naar alle waarschijnlijkheid tot een Duitse
familie4. Over Sneps jeugd is niets bekend. Zijn
latere leven doet veronderstellen dat hij de La
tijnse School heeft bezocht en dat hij muziekles
sen ontving, maar dit kon niet worden gedocu
menteerd.
In 1684 verbleef Johan Snep te Arnhem; zijn
naam komt voor in het Wapenboek van het Arn
hemse collegium musicum Sint CaeciliaL Of hij
als werkend lid (dat wil zeggen als beroepsmusi
cus) of gewoon lid (dat wil zeggen als amateur)
aan het gezelschap was verbonden, blijkt niet uit
dit register. In het boek ontbreekt overigens een
afbeelding van zijn wapen. Op 1 oktober 1685
vinden we hem in Leidse bronnen: op die datum
wordt hij als student filosofie ingeschreven aan
de universiteit. Voor zover bekend, heeft hij er
geen graad behaald6.
Johan Snep huwde op 10 augustus 1687 te
Arnhem met Petronella van Bleeck. Zij was af
komstig uit Arnhem en aldaar op 5 december
1658 in de Grote of Eusebiuskerk gereformeerd
Afb. 1. Handtekening van Johan Snep (1659-1719) als ver
koper van een huis aan de Visstraat (akte verleden voor
Anthony van Borrendam, notaris te Zierikzee, op 2 februari
1714).