42
GENOOTSCHAPSVERZAMELINGEN
Afb. 2. Chrysotiel in serpentijn; nieuwe verzameling Zeeuws Genootschap.
van bladsplijters komen naast serpentijn ook talk
en kaolien voor. De benaming 'bladsplijter' wordt
gebruikt als de vezels van een mineraal min of
meer bladvormig zijn. Chrysotiel heeft eigen
schappen die het aantrekkelijk maakten om het
op grote schaal te verwerken.
- De overige asbestmineralen behoren tot de ino-
silicaten (Gr. is,- inos'draad', 'vezel'). Deze
groep behoort tot de vezelsplijters, met name tot
de amfibolen. De groep van de amfibolen, voor
zover vezelachtig, vertonen eigenschappen die
kunnen variëren. Dit is een gevolg van de wijze
waarop de elementen verbindingen zijn aange
gaan. Magnesium, ijzer, calcium, silicium, zuur
stof, natrium, kalium en aluminium zijn de be
langrijkste van deze elementen.
Het voert te ver om binnen het kader van deze
publicatie een verdere mineralogische beschrij
ving van kristallen en scheikundige formules te
geven. Voor verdere gegevens raadplege men de
bibliografie.
Het gebruik van asbest
De oudste archeologische vondsten die betrek
king hadden op het gebruik van asbest zijn ge
daan in de Scandinavische landen. In met name
Finland werd al rond 4000 voor Christus het amfi-
bool antbophylliet op uitgebreide schaal toege
past in de pottenbakkersindustrie. Ook in he
oude Griekenland waren de vezelige mineraier
al vroeg bekend. We bezitten onder meer eer
vermelding door Dioskorides uit circa 60 n;
Christus. De vezels werden verwerkt in gewever
stoffen. De specifieke eigenschappen van deze
mineralen waren toen al bekend; soms werd na
melijk voor een crematie de overledene omwik
keld in een kleed van asbest, teneinde de as bij
een te houden.
Ook is bekend dat in de achtste eeuw aan het
hof van Karei de Grote de tafel met een kleeci
van asbest werd gedekt. Na de maaltijd werd dit
in het vuur geworpen waar het tot verbazing van
de gasten gereinigd uitkwam...
De asbestmineralen bleken een aantal zeer be
gerenswaardige eigenschappen te bezitten. Rond
1880 werd asbest daarom herontdekt; in de snel
groeiende industrie kon het vezelige mineraal
veelvuldig toegepast worden. De eerste verwer
kingsfabriek ging in 1871 in Engeland van start
Asbest werd uiteindelijk op grote schaal, in meer
dan 3000 producten, toegepast. Het is bestendig
tegen hitte, zuren en loog, het is slijtvast, he
heeft een isolerend vermogen, enzovoort. Of lie
nu ging om de bouw van schepen, de vervaardi
ging van isolatiematerialen, stofferingen, sigaret-
tenfilters of bouwmaterialen, het werd overal toe
gepast. Het werd welhaast onvervangbaar.
Er zijn lang plannen geweest om in Vlissingen-
