112
Alb.5. Beschilderde tegel met een Walcherse boer. Zeeuws
Museum, kzgw, G 2514b.
ren. Hij wordt de man van de chocoladefabriek.
Zoons Jan (1805-1871) en Marinus (1813-1873)
volgen hem op. De zoon van Marinus is Jan
Frangois, de man die 'De Suzanna Johanna' heeft
gesticht en naar alle waarschijnlijkheid ook heeft
gesloopt. Over Jan Francois zelf bleek tot nu toe
weinig te vinden. Het familiearchief laat van hem
slechts een 'welkomstgroet' zien, die ter gelegen
heid van zijn twaalfenhalfjarig huwelijk op 24 ja
nuari 1993 is gezongen op de wijs van 'Wien
Neerlands bloed'. Veel valt er niet uit op te ma
ken: '"Dring" luid vanuit ons feestgedruisch, die
beê ten hemel in: Bewaar dit paar, bewaar hun
huis, schenk zegen ruim en mild.' Het heeft hen
niet kunnen behoeden voor de val van het be
drijf, twee jaar later.
Jan Francois werd geboren op 8 april 1855 in
Middelburg en overleed op 1 augustus 1922 in
Nijmegen. Of hij daarheen getrokken is na de
sluiting van het bedrijf, is niet waarschijnlijk, daar
zijn echtgenote - Suzanna Johanna de Decker
(1855) met wie hij in Antwerpen op 24 juli 1880
trouwde - op 3 september 1917 te Middelburg
overleed. Wel wordt uit deze gegevens duidelijk
waar de naam van het bedrijf vandaan komt. Hij
startte het een jaar voor zijn huwelijk en de jonge
bruidegom in spe heeft zijn verloofde duidelijk
van zijn liefde blijk willen geven in de naamge
ving 'De Suzanna Johanna'.
GENOOTSCHAPSVERZAMELINGEN
De genealogie van de familie Fak Brouw _>r
toont ons 29 Fak Brouwers die tussen 1775 en
1967 in Middelburg hebben gewoond. Er worden
geen kinderen van Jan Frangois vermeld. De fi-
milie moet tot de beter gesitueerden hebben b
hoord. Als beroepen en functies komen we t .*-
gen: fabrikant, koopman, apotheker, lakenkoper,
predikant, arts, gemeenteraadslid en preside it
van de landsraden te Karanganjar en Keboeme 1.
Huwelijken vinden ondere andere plaats met c.e
bekende Middelburgse familie Tak (drie keer),
Posthumus Meyjes en Berdenis van Berlekom.
Collectie Koninklijk Zeeuwsch Genootschap
In 1933 heeft de heer H. Pleyte enige objecten
van 'De Suzanna Johanna' geschonken aan het
Genootschap. Jammergenoeg heeft hij geen n; -
dere gegevens achtergelaten over deze stukken.
Het betreft een baksteen met verdiept reliëf 'J. 1
Fak Brouwer' (G 2859), twee gietvormen in gips
(G 2513), nog eens twee gietvormen (G 2512)
en twee tegels (G 2514). Verder heeft de heer L
Gabriëlse enige jaren geleden ook een baksteen
met genoemd reliëf aan het Genootschap a -
gestaan (G 01-001). Het gebrek aan nadere
gegevens bij deze collectieonderdelen vormde
de aanleiding voor mijn onderzoek, waarbij ik
belangrijke steun kreeg van mevrouw clrs. C.F.
Ileyning, conservator van het Genootschap, en
de heer T. Franken, verbonden aan het Zeeuws
Archief. Dit artikel kwam tot stand in het kader
van een door mevrouw Heyning opgezette pro
jectgroep van de Werkgroep Kunstgeschiedeni:
die gegevens over Genootschapsbezittingen
tracht te achterhalen. Een voorwerp ontleent be
tekenis mede aan het verhaal erachter, zo luidt
het adagium van de projectgroep. Vandaar dit
verhaal.
Noten
1. J. Everwijn, Beschrijving van handel en nij
verheid. Deel: 'Steen en pannenfabrieken'. 's-Gra
venhage 1912, 163 e.v.
2. Foto's uit de Zelandia Illustrata 1, nr. 794.
3. 'Historisch-Topografische kaart van de ge
meente Nieuw- en Sint Joosland', F.P. Polderdijk
Zelandia Illustrata 1, nr. 332.
4. G.B. Janssen, Baksteenfabricage in Neder
land, Van nijverheid tot industrie, 1850-1920
Zutphen 1987.
5. Zeeuws Archief, Handelingen gemeenteraad
Middelburg 1875-1980.
6. Zeeuws Archief, Gemeenteverslagen Middel
burg (1875-1946), onder Jaarverslag van de Ka
mer van Koophandel'.
7. Zeeuws Archief, Familiearchief Fak Brouwer.
