het leven in de provincie van Hugo Claus (auteur
M. Janssens) en over het leven en werk van
Ernest Claes, en dan vooral over diens Herman
Coene-boeken: Het Leven van Herman Coene.
Het kind en Het Leven van Herman Coene.
Groei. De boeken zijn een verhulde autobiografie
en gaan over de liefde van een zoon uit een
boerengeslacht voor een dochter uit een semi-
adellijke familie. Beide werken zijn respectievelijk
in 2000 en 2001 opnieuw uitgegeven.
Van de Koninklijke Geschied- en Oudheidkundige
Kring van Kortrijk ontving het Genootschap
de Handelingen Nieuwe Reeks lxvii (2002).
Dit jaarboek is geschreven door J. Vanbossele en
kreeg de ondertitel mee Kortrijk anno 1302.
In 2002 verschenen heel wat studies over de
beroemde Guldensporenslag uit 1302. Auteurs
beschreven de slag, gezien vanuit verschillende
gezichtshoeken. Vanbossele schenkt bijzondere
aandacht aan de sociaal-politieke voorgeschie
denis en aan het beeld van Kortrijk omstreeks
1300; daarna komt de beschrijving van het
slagveld en de eigenlijke slag. Hij beschrijft de
toenemende onlusten tijdens de regeerperioden
van achtereenvolgens Filips lil de Stoute en Filips
ïv de Schone. Vlaanderen gedroeg zich steeds
meer anti-Frans en in 1297 moest Karei van
Valois de Vlamingen tot gehoorzaamheid dwin
gen. In korte tijd werden veel steden ingenomen.
De Franse opmars leek niet te stuiten, kloosters
noch bedehuizen werden ontzien. In 1299 werd
de Franse terreur steeds heviger en 4 mei 1300
legde leper als laatste stad de wapens neer. De
Paus wees de Franse koning wel terecht, want
het regende klachten in Rome. De intimidaties
bereikten desondanks een hoogtepunt en uitein
delijk mondden zij uit in de slag bij Kortrijk: de
Guldensporenslag. De schermutselingen duurden
zeventien dagen, maar de beslissende slag werd
in enkele uren beslecht, op 11 juli 1302. Het
werd een afgrijselijk bloedbad.
De Steiermarkischen Landesbibliothek te Graz in
Oostenrijk zond een flinke voorraad publicaties
uit 2001, waaronder het Historisches Jahrbuch
der Stadt Graz (Band 31, 2001). In dit jaarboek
staat een aardig artikel over kluizenaars en
kluizenaressen, van de hand van N. Allmer:
'Einsiedler und Einsiedlerinnen in Graz'. De
omgeving van Graz heeft veel kluizenaars geteld,
misschien omdat het klimaat gunstig was om in
een kluis te leven. In 1730, het jaar van oprich
ting van de Steierische kluizenaarscongregatie,
waren er 45 kluizen. Eertijds werd een uiterst
eenvoudige houten kluis eigenhandig door de
kluizenaar gebouwd. De kleding van de kluize
naars werd voorgeschreven en veel bidden was
een heilige plicht. Over het algemeen waren ze
bekend om hun kennis van de medische weten
schap en daardoor van onschatbare waarde;
bovendien waren ze schoolmeester. Ondanks hun
vele verdiensten werden ze door keizer Joseph li
in 1782 als onnuttig gezien en werd hun orde
opgeheven. Over alle bekende kluizen bij Graz
worden door de auteur bijzonderheden verstrekt.
Een bijzonder leuk boek is Die Steiermark in
Wort und Schild, door J.M. Willnauer. Het boek
geeft goede, grappige of gekke uithangborden,
met bij elk bord een passend verhaal.
Een van de laatste aanwinsten komt uit Cherbourg
in Frankrijk: Memoires de la Société nationale
des Sciences naturelles et mathématiques de
Cherbourg (Tome LX111 1997-2002). Het grootste
deel van dit boek is gevuld met een artikel
waarin de wilde orchideeën in het departement
van la Manche in kaart gebracht worden:
'Orchidées sauvages de la Manche', waaraan
verschillende onderzoekers en auteurs hebben
meegewerkt. Het werk is het resultaat van drie
onderzoeksjaren. Eerst worden de klimatolo
gische en geografische omstandigheden van het
Normandische gebied behandeld, zodat de levens
omstandigheden van de inheemse orchideeën
in hun biotopen beter begrepen worden; vooral
de kwaliteit van de grond - kalkrijk en vochtig -
blijkt belangrijk te zijn voor het voortbestaan
van veel soorten, maar ook de temperatuur heeft
invloed op bepaalde variëteiten. Daarna komt
het zuiver botanische gedeelte met de algemene
kenmerken van de orchideeënfamilie en een
vereenvoudigde dichotomische sleutel. Ook de
nieuwe opvattingen over systematiek worden
genoemd. Vervolgens krijgen we een beschrijving
van elke orchidee afzonderlijk: morfologie,
74
Aanwinsten ruilverkeer
