Aanwinsten ruilverkeer
G.G. Trimpe Burger-Mekking
De Heemkundige kring West-Zeeuws-Vlaanderen
heeft als jaarboek 2003 een studie over leven en
werk van J.H. van Dale uitgegeven, geschreven
door L. van Driel: Een leven in woorden.
J.H. van Dale - schoolmeester - archivaris -
taalkundige. Van Dale als woordenboekmaker
kennen we allemaal; daarnaast schreef hij echter
schoolgrammatica's en hield hij zich intensief
bezig met de regionale geschiedenis. Ook voelde
hij zich betrokken bij het Woordenboek der
Nederlandse Taal (wnt), waarvan de eerste af
levering in 1864 verscheen. Er blijkt zelfs sprake
geweest te zijn van een functie bij de redactie
van het beroemde woordenboek en van een
verhuizing naar Leiden. Het boek Een leven in
woorden geeft een boeiend overzicht van alle
activiteiten van de bekende man uit Sluis, van
zijn gezinsleven en van zijn vriendenkring.
Jan Hendrik van Dale was 44 jaar toen hij in zijn
geboorteplaats Sluis op 19 mei 1872 stierf.
Uit België ontving het Genootschap Het Museumboek,
hoogtepunten uit de verzameling, een uitgave
van het Koninklijk Museum voor Schone kunsten
in Antwerpen. Dit museum bewaart schilderijen,
beelden en tekeningen van voornamelijk Vlaamse
kunstenaars. De aanwezige kunstschatten geven
een weerspiegeling van de kunstsmaak in de
periode van het bijna tweehonderdjarige bestaan,
gaande van een weergaloos Rubensgevoel via
Europese primitieven naar Ensor en de liefde
voor Vlaamse expressionisten. Het Museumboek
beperkt zich tot honderdtwintig topwerken, die
een idee van de verzameling moeten bieden.
Het nodigt door de overzichtelijkheid onmiddellijk
uit tot kijken en lezen: elke afbeelding vult een
pagina terwijl op de tegenoverliggende pagina
de beschrijving, uitleg of andere bijzonderheden
staan vermeld. Prachtige foto's en een duidelijke,
uitgebreide tekst maken het boek tot een kost
baar bezit.
Enkele maanden geleden hebben het Heemkundig
Genootschap van het Meetjesland in België en
het Zeeuws Genootschap een nieuwe ruilover
eenkomst gesloten. Tot 1979 werden door de
genootschappen publicaties uitgewisseld, daarna
zijn de contacten verbroken. Voor Zeeland is
het jaarboek Appeltjes van het Meetjesland
interessant omdat het Meetjesland direct aan
Zeeuws-Vlaanderen grenst, en de artikelen dus
veelal gaan over ons bekende streken en pro
blemen. Het eerste 'Appeltje' (nr. 53-2002)
hebben wij inmiddels ontvangen. De bijdragen
beslaan verschillende tijdvakken: van Middel
eeuwen tot negentiende en twintigste eeuw. Een
lang artikel, 'De pers in het Meetjesland in de
19de en 20ste eeuw' door P. van de Woestijne,
handelt over de oorlogsmemoires van Pius
Ryffranck uit Eeklo, en ook F. Bastiaen schrijft
over de Eerste Wereldoorlog in zijn bijdrage
'Lenen of geld drukken? Noodgeld in het
Meetjesland 1914-1918'. Het boek opent met
een stuk over het Nederlandse Aardenburg:
'Oorlogh ende beroerte in aerdenburgh. Een
krijgs- en vestingbouwkundige geschiedenis
van Aardenburg', door A. Willeboordse. Een
'Heemkundig repertorium 2002', samengesteld
door F. Bastiaen, geeft een bibliografie van
144 titels. Al met al kan het Zeeuws Genootschap
in zijn nopjes zijn met deze grensoverschrijdende
publicatie van meer dan 400 bladzijden.
De Koninklijke Academie voor Nederlandse Taai
en Letterkunde te Gent stuurde behalve het
Jaarboek 2002 en de Verslagen en Mededelingen
2002 een boek met de titel Grammatica van het
Brussels, door Sera De Vriendt. In Brussel wordt
Frans, Nederlands en Brussels gesproken. Het
laatste hoort men nog maar weinig op straat, wel
op markten, langs voetbalvelden en in sommige
cafés, vooral in het westen en noordwesten van
de agglomeratie. Het Brussels en andere dialecten
in België zijn niet uit het Nederlands ontstaan, ze
bestonden al in de Middeleeuwen. Een deel van
de oudere woordenschat is, onder andere door de
verstedelijking, verloren gegaan. Het dialect is
daardoor weliswaar armer aan woordenschat dan
de standaardtaal, maar de fonetiek (klankleer) en
de grammatica vertonen een grote hoeveelheid
interessante verschijnselen. De auteur behandelt
de syntaxis (zinsbouw) niet, omdat woordgroepen
en zinnen bijna op dezelfde manier gebouwd
worden als in het Standaardnederlands. Omdat
een grammatica van het Brussels een grammatica
van gesproken vormen is - geschreven wordt er
Aanwinsten ruilverkeer
33
