k
Figuur 1
Landschapsbeeld op Walcheren, in de omgeving" van Hoog'e-
lande, gedurende de winter 1915/1916, toen 1500 hectare
van het eiland onder water stond. Alleen een smal verhoogd
pad is droog' gebleven. Foto uit besproken boek.
het alleszins lezenswaardige hoofdstuk 'De kogel
door de kerk', dat het verdwijnen van de kerk
gebouwen in de kleinste Zeeuwse dorpen na
de Reformatie behandelt, komt het Walcherocen-
trisme van de auteur naar voren. Hij betoogt
daarin dat het verdwijnen van deze kerken voor
een groot deel te wijten is geweest aan de
beschadigingen die ze in de tijd van de opstand
tegen Spanje hadden opgelopen. Terecht wees
prof. Dekker er tijdens de promotie op, dat dit
in zijn algemeenheid voor Zeeland niet opgaat.
Het waren de kerken van de kleinste dorpen
die verloren gingen, of ze nu beschadigd waren
of niet. De voornaamste redenen waren het
zeer kleine bevolkingsaantal van de dorpjes (die
bovendien voorshands nog gedeeltelijk katholiek
bleven), zodat er onvoldoende mensen beschik
baar waren om een kerkenraad te formeren,
en het aanvankelijke gebrek aan predikanten.
Deze oorzaken leidden tot fusies met de grotere
dorpen, waarbij de kleinste kerk aan verwaar
lozing werd overgegeven.
De Klerk laat in zijn dissertatie zien dat hij een
vakman op zijn gebied is, die vele bronnen weet
aan te boren en te verwerken. Het boek is ook
een geslaagd pleidooi voor de langzamerhand
uitstervende wetenschap der historische geo
grafie. Voor de structuur van het boek zou het
beter geweest zijn als hij zich tot de Walcherse
onderwerpen had beperkt. Aan de liefhebbers
van het Walcherse landschap (en wie is dat niet?)
heeft hij veel te vertellen, al moeten deze wel
beseffen dat de kans groot is dat ze een deel
van het gebodene al ergens in hun boekenkast
hebben staan.
Het boek is, zoals we van uitgeverij Matrijs gewenst
zijn, uitstekend verzorgd. Aardig is dat de stel
lingen, die meestal op een los velletje aan een
proefschrift worden toegevoegd, in dit geval
achterin zijn meegebonden; ze kunnen dus niet
verloren gaan. De leukste stelling is nummer 12:
'De (door het Regionaal Orgaan Verkeersveiligheid
bevorderde) vervanging van de aanduiding "slik"
door "modder" op de in oogsttijd geplaatste
waarschuwingsborden valt moeilijk te rijmen met
de inspanningen die de Provincie Zeeland zich
getroost om het Zeeuws erkend te krijgen als
regionale taal'.
Ad Beenhakker
80
Boekbesprekingen
