Herdenken of Vergeten? Erfenis (NiNsee) te Amsterdam. JFTÏTi—EMI Dr. Edgar E. Campbell is voorzitter van het Nationaal Instituut Nederlands r i Slavernijverleden en Op vrijdag 2 juli 2004 vond te Middelburg de opening plaats van het Jaar van het Zeeuwse slavernij verleden (juli 2004 tot juli 2005). Eddy Campbell hield daarbij onderstaande toespraak. Zeeuws Slavernijverleden 'Ik ben onzichtbaar. Nee, ik ben geen spook of zo'n ectoplastisch wezen datje in Hollywoodfilms kunt zien. Ik ben een stoffelijk mens, van vlees, bloed en been, vezels en sappen - je zou zelfs kunnen zeggen dat ik een brein bezit. Ik ben onzichtbaar, moet u weten, omdat de mensen mij niet willen zien. Net als de hoofden zonder lichaam die ze soms op de kermis vertonen, ben ik als het ware omringd door spiegels van vertekenend glas. Wie mij nadert ziet alleen mijn omgeving, zichzelf, of het product van zijn eigen verbeelding - wat dan ook, behalve mij'. Zo begint de Proloog van 'De onzichtbare man', de hallucinerende roman waarmee Ralph Ellison, een zwarte Amerikaan, ruim vijftig jaar geleden debuteerde. Dit deel van de proloog zou gezien kunnen worden als een goede karakterisering van de geschiedenis van de slavernij in Zeeland. Die is onzichtbaar. Die is wel aanwezig, maar wij willen die - zal ik zeggen tot voor kort - niet zien. Tot vandaag was de zwarte tot slaaf gemaakte als persoon in de Zeeuwse historie onzichtbaar. De nazaten van de tot slaaf gemaakten waren onzichtbaar, niet aanwezig in het bewustzijn van de Zeeuwse gemeenschap. Zelf ben ik als nazaat van de tot slaaf gemaakten voor het eerst van mijn leven hier in Middelburg, waar het allemaal is begonnen. Over een aantal generaties heen is voor mij de driehoek gesloten. Middelburg! West-Afrika/Caribische gebied/Middelburg. Het klinkt als Luik/Bastenaken/Luik. Maar het was dat hele maal niet. Onderzoek leert dat de Middle Passage weinig comfortabel was en de arbeid op de West-Indische plantages niet kan worden verge leken met een ontspannende werkvakantie. De morele en ethische bezwaren tegen de handel in mensen werden door een daartoe ingestelde commissie in harmonie gebracht met de leerstel lingen van het calvinisme. De morele bezwaren bleken toen al niet bestand tegen de vooruit zichten van aantrekkelijke financiële/materiële voordelen. Aan een belangrijke voorwaarde was overigens voldaan - de slavernij speelde zich af op veilige afstand van het- zo christelijke vader land. Het is bekend dat de slavenhandel in het begin weinig populair was in de Lage Landen bij de Zee. Dat neemt niet weg.dat de Hollanders en de Zeeuwen door de wfc èn de Middelburgse Commercie Compagnie (1720) zich een fors aan deel in die handel wisten Te-verwerven. Het is interessant te weten dat de Nederlandse slaven handel min of meer bij toeval is ontstaan als interessant bijproduct van de toenmalige kaap vaart. De bedoeling van de kaapvaart was de Spaanse koning te duperen door hem te beroven van een belangrijk deel van zijn inkomsten. De winsten die dat opleverde, deden de mening postvatten dat het zelfs lucratiever zou zijn als Herdenken of Vergeten? 1

Tijdschriftenbank Zeeland

Zeeland | 2005 | | pagina 2