Boekbesprekingen
De Dialectenboeken
De Stichting Nederlandse Dialecten (snd) organiseert
tweejaarlijks een dialectendag in Vlaanderen
of Nederland. Bij elke Nederlandse Dialectendag
hoort een Dialectenboek. In het boek worden
de ochtendlezingen van de Dialectendag opge
nomen en per regio wordt het thema van de
dag verder uitgediept. Ook Zeeland komt hierin
aan bod. In het I 5-jarige bestaan van de
Stichting Nederlandse Dialecten leverde dat dus
acht dialectenboeken op. Een kleurrijk geheel
met veel interessante weetjes over de dialecten in
Nederland en Vlaanderen. Hieronder volgt een
kort overzicht met een specifieke verwijzing naar
de Zeeuwse bijdragen.
Het eerste dialectenboek bevat onder meer een
bijdrage van voetballer Jan Mulder over zijn
dialect en een achttal artikelen over de mooiste
dialectwoorden uit verschillende regio's in
Nederland en Vlaanderen. In het eerste boek zijn
de regio's nog zeer ruim geïnterpreteerd. Zeeland
heeft geen eigen bijdrage. Zeeuws-Vlaanderen
wordt behandeld in de bijdrage van Hugo
Ryckeboer over West-, Oost- en Zeeuws-
Vlaanderen. In deze bijdrage wordt Zeeuws-
Vlaanderen niet als apart onderdeel opgenomen,
maar als onderdeel van dit grotere Vlaamse
gebied. Zeeland komt wel aan bod in de bijdra
gen van J. B. Berns over Het Westen. De tien
mooiste woorden die hij behandelt zijn: wreed,
nip(s), tenden, bekaaid, driftig, en passant, aar
dig, subiet en seffens, bel en forsig.
Het Dialectenboek 1. Kroesels op de bozzem.
Waalre, 1991. isbn 90-73869-01-3.
Het tweede dialectenboek bevat de bekroonde
dialectverhalen en -gedichten van de schrijfwed
strijd van de snd plus een mooie beschouwende
bijdrage over dialect van Herman van Run.
In het Zeeuws zijn drie verhalen opgenomen:
Donja van Marian E. Roelse (Westkapelle),
Kampêêre êênel Kampêêre twêêë van Ad
Leijdekkers (Zierikzee) en Tremme'ie speele
van A. H. Tanis {Ouddorp).
Het Dialectenboek 2. Van de A tot de Aa. Waalre,
1993. isbn 90-73869-02-1.
Verdwijnen onze dialecten? In het derde dialecten
boek wordt op deze vraag antwoord gegeven met
behulp van een grote enquête waaraan meer dan
10.000 dialectsprekers meewerkten. Ook Zeeland
wordt behandeld. J.B. Berns schrijft 'Van guus
en jongers, puten en kikkers'. De woorden die
in het artikel worden besproken zijn guus, keif
daken, vate, puutjes, juun, kachel en puut.
Het Dialectenboek 3. Dialect in beweging.
100 jaar na de enquête van Willems en
Aardrijkskundig Genootschap.
Groesbeek, 1995. isbn 90-73869-03-x.
In het vierde boek wordt aandacht gevraagd voor
het grootste project op het gebied van de dialec
tologie dat ooit in Nederland en Vlaanderen werd
uitgevoerd, nl. de Reeks Nederlandse Taalatlassen
en worden aanwijzingen gegeven voor het
schrijven in dialect. Voor elke regio worden drie
zinnen uit drie plaatsen uit de rnd gehaald
en omgespeld van fonetisch schrift naar leesbare
spelling. In de Reeks Nederlandse Dialecten
worden voor heel wat plaatsen in Nederland en
Vlaanderen ongeveer 150 zinnetjes in het dialect
omgespeld. De delen waarin Zeeland aan bod
komt zijn deel lil, verschenen in 1935 (Noord-
Oost-Vlaanderen, Zeeuws-Vlaanderen) en deel v,
verschenen in 1939 (Zeeuwse eilanden). Deze
zinnetjes zijn een goudmijn voor wie aan dialect
onderzoek wil doen.
Het Dialectenboek 4. Nooit verloren werk.
Terugblik op de Reeks Nederlandse
Dialectatlassen (1925-1982).
Groesbeek, 1997. isbn 90-73869-04-8.
Spurriekoeien, de hond van Bosnians, doof als een
erpel, kijken als een aap op een zieke koe...,
dialectenboek 5 schenkt aandacht aan de manier
waarop dieren benut kunnen worden om in
het dialect uitspraken kracht bij te zetten. Meer
dan 6.000 dialectsprekers uit Nederland en
Vlaanderen vulden een enquêteformulier in.
De bijdrage voor Zeeland is van Marco Evenhuis:
'As een uul op een bos gos'. Hierin worden 74
inzendingen verwerkt. Er werden heel wat ver
gelijkingen opgevraagd in die enquête en dat
leverde dan ook heel wat stof: de bijdrage is ruim
20 bladzijden lang. Zo lezen we zat as een ouw
166
Boekbesprekingen
