Over Zeeuwse mensen. Demografische ontwikkelingen in
Zeeland in de negentiende en twintigste eeuw 7/3 (1998),
pp. 131-143, aldaar pp. 140-142.
16 Van Poppel, F. en K. Mandemakers, 'Sterven in Zeeland'.
Zeeland. Themanummer Over Zeeuwse mensen.
Demografische ontwikkelingen in Zeeland in de negentien
de en twintigste eeuw 7/3 (1998), pp. 116-130.
17 Voor een overzicht van onderzoek naar patronen van het
ouderlijk huis verlaten in Westerse en Oosterse samenle
vingen, zie: Van Poppel, F., M. Oris en J. Lee, The Road to
Independence. Leaving Home in Western and Eastern
Societies, 16"'-20" centuries. Bern 2004.
18 Zie noot 14, p. 68.
19 Van de 732 vrouwen die ten minste tot hun twaalfde
konden worden gevolgd verlieten 298 vrouwen het ouder
lijk huis om te gaan werken. Van hen verlieten 265 vrou
wen (89 procent) het ouderlijk huis om dienstbode of
meid te worden en 33 vrouwen (11 procent) om te gaan
werken in andere beroepen, zoals onder andere onderwij
zeres, verpleegster en telefoniste.
20 Bras, H., 'Social change, the institution of service and
youth: the case of service in the lives of rural-born Dutch
women, 1840-1940'. Continuity and Change 19/2 (2004),
pp. 241-264, aldaar p. 252.
21 Als steden zijn in dit artikel plaatsen gedefinieerd met een
bevolking tussen vijfduizend en twintigduizend inwoners
en met minder dan veertig procent van de mannelijke
beroepsbevolking werkzaam in de landbouw of plaatsen
met een inwonertal groter dan twintigduizend. In Zeeland
vallen hier voor de bestudeerde periode Middelburg en
Vlissingen onder.
22 Bras, H., 'Maids to the city: migration patterns of female
domestic servants from the province of Zeeland, the
Netherlands (1850-1950)'. The History of the Family. An
international Quarterly 8 (2003), pp. 217-246, aldaar
p. 224.
23 Voor een uitgebreide bespreking van de operationalisering
van de variabelen zie Bras (noot 14), pp. 171-185.
24 Algemeen overzicht van den oeconomischen toestand der
landarbeiders in Nederland. 's-Gravenhage 1908, p. 291.
25 Root, B.D. en G.F. DeJong, 'Family migration in a
developing country'. Population Studies 45 (1991),
pp. 235-252, aldaar p. 225 en 232. Findley, S.E., 'An inter
active contextual model of migration in Llocos Norte, the
Philippines'. Demography 24 (1987), pp. 163-190, aldaar
p. 168.
26 Boekestijn, C., Binding aan een streek. Een empirisch
onderzoek naar de migratie en de animo voor migratie uit
de provincie Zeeland onder jongere arbeiders in Walcheren
en Zuid-Beveland. Leiden 1961, pp. 101-102.
Tl Vooys, A.C. de, De trek van de plattelandsbevolking in
Nederland. Bijdrage tot de kennis van de sociale mobiliteit
en de horizontale migratie van de plattelandsbevolking.
Groningen/Den Flaag/Batavia 1932, p. 139.
28 Interviews Zeeuws Documentatiecentrum, nr. 1902d21.
29 Weijer, A. van der, Rapport van het onderzoek naar de
arbeid en arbeidsvoorwaarden van de dienstmeisjes.
Utrecht 1959, pp. 20-23.
30 Interviews Zeeuws Documentatiecentrum, nr. 1904c6e.
31 Kloos, E., Rappe handen. Zeeuwse vrouwenarbeid 1900-
1940. Goes 1989, p. 34.
32 Wintle, M., Zeeland and the churches: religion and society
in the province of Zeeland (Netherlands) in the nineteenth
century. Middelburg 1988, p. 70.
33 Wintle, M., 'Push-factors in emigration: The case of the
province of Zeeland in the nineteenth century'. Population
Studies 46 (1992), pp. 523-537, aldaar p. 524. Boekestijn
(noot 26), p. 84.
34 Kussmaul, A., Servants in husbandry in early modern
England. Cambridge 1981, p. 74.
35 Clerkx, L.E., 'Waarom was de stiefmoeder boos? Over stief
gezinnen in het verledenJeugd en Samenleving 19
(1989), pp. 662-679, aldaar p. 665 en pp. 667-668.
36 Zie noot 24, pp. 179-80.
37 Id., p. 291 en pp. 285-86. Van Wermeskerken, M., Drentse
dienstboden: 1900-1940. Assen 1986, p. 13.
38 Zwemer, J., Een zekel om geit-eten te snieën. De geschie
denis van de landarbeiders op Walcheren 1900-1940.
Middelburg 1987, p. 54.
30
Migratie en huwelijkssluiting
