eland 16.1
gelijk feiten over Holland en Utrecht uit verschil
lende tradities bijeen te brengen, en rijk te illustre
ren - nooit eerder was zoveel informatie over de
geschiedenis van Holland en Utrecht in één band
beschikbaar. Het werk is in elk geval bedoeld voor
leken, niet voor geleerden. De inhoud van de codex
is echter niet in de historiografie doorgedrongen;
hij is blijkbaar erg weinig ter hand genomen en
heeft in elk geval geen school gemaakt.
De Kattendijke-kroniek is dus een uniek handschrift
van VIII+561+X1II bladen, het product van een
"gedreven en vindingrijke amateur" (biz. CL11I).
De eigenlijke editie, 575 bladzijden lang, werd ver
zorgd door dr. Antheun Janse. Uit zijn "Verant
woording voor de editie" (biz. CL1V-CLXI; gevolgd
door een "Bibliografie" tot blz. CLXXII) blijkt dat
het de bedoeling is een "toegankelijke en bruikbare
leestekst te bieden". Om die reden is gekozen voor
"een kritisch-normaliserende uitgave die bij de
weergave van de tekst, de geleding en de illustratie
zo dicht mogelijk bij het handschrift blijft" (blz.
CLIV). De normaliseringen betreffen de spelling (i,
j, u, v, w het gebruik van de hoofdletters, de in
terpunctie en de woordscheiding, die alle - omwille
van de leesbaarheid - aan het hedendaagse gebruik
worden aangepast. Afkortingen worden stilzwij
gend opgelost. De overtalrijke illustraties worden in
kleur weergegeven. In de linkermarge van de tekst
uitgave staan de sig'la van de bronnen waaruit de
auteur geput heeft; in de rechtermarge staan de
omzettingen naar moderne dateringen bij de date
ringen volgens de Romeinse kalender of de christe
lijke feest- en heiligendagen. Het notenapparaat bij
de tekst betreft enkel de transcriptie; er is geen
explicatieve inhoudelijke annotatie. Achteraan bij
de editie is een index toegevoegd met namen en
plaatsen uit de kroniek, soms voorzien van nadere
toelichtingen (zoals regeringsjaren of afstamming")
(blz. 577-620).
De editie van de Kattendijke-kroniek, en de inlei
dende hoofdstukken erop, dwingen bewondering af
door de grote nauwgezetheid en eruditie die eruit
blijkt. Het feit dat toonaangevende geleerden uit
gerenommeerde universiteiten en instituten aan de
editie hebben meegewerkt, staat garant voor de uit
stekende kwaliteit ervan. Door de uitgave is de co
dex, die zich in een privébibliotheek bevindt, defi
nitief voor de wetenschap ontsloten.
De editie kadert volledig in de 'historische' uitgave-
traditie en daar is uiteraard niets op tegen. Een fi
loloog echter zal betreuren dat de ingrepen in de
tekst (oplossen van afkortingen, opsplitsen van
lange zinnen, veranderen van de interpunctie
stilzwijgend zijn gebeurd, waardoor er altijd enige
twijfel blijft bestaan omtrent wat er werkelijk in de
tekst staat. Een filoloog heeft dan de neiging de
tekst voor taalkundig onderzoek eerst te collatione
ren en eventuele ingrepen door de uitgever na te
trekken. Toch heeft mijns inziens de tekstuitgave
- en zeker de digitale versie ervan - ook een grote
waarde als corpus voor linguïstisch onderzoek.
Prof. dr. Jacques Van Keymeulen
Universiteit Gent
Jeanine Dekker en Katie Heyning (red.), De Abdij
van Middelburg, Utrecht 2006. Uitgeverij Matrijs.
323 blz., illustraties in kleur en zwart-wit, ISBN 90
5345 296 6. Prijs 49,95.
Wie brandt binnen de redactie zijn vingers aan een
boek dat de complete geschiedenis van de Abdij in
Middelburg beschrijft? Door deze kwestie heeft het
enige tijd geduurd voordat dit monumentale boek
in deze kolommen werd besproken. Complicerende
factor was verder dat een aantal auteurs van De
Abdij eerder in dit blad publiceerde, wat een kriti
sche beschouwing ten minste niet vergemakkelijkt.
Na lezing bleken beide vooronderstellingen op
koudwatervrees te berusten. Het is inderdaad een
monumentaal boek geworden, dat de geschiedenis
van het complex vanaf de eerste onderdelen tot de
laatste restauraties prachtig weergeeft.
Een standaardbespreking van dit boek is moei
lijk te geven. Daarvoor is het te compleet, te om-
Boekbesprekingen
35
