van 1717. Waarschijnlijk is het schetsboekje kort
nadien afgesloten.
De schetsboekjes van Kornelis van Alkemade
hebben geen artistieke waarde en bevatten ook
geen uniek topografisch materiaal. Ze vormen ech
ter een curieus en gaaf voorbeeld van een eigen
handig aangelegde topografische collectie en zijn
daarom cultuurhistorisch interessant.
Ook Abraham Rademaker heeft de tekening uit
de Zelandia lllustrata gekopieerd (Album IV nr.
129B). Hij volgde het origineel tot in alle details,
ook in kleinigheden die Van Alkemade wegliet. Wel
heeft hij de perspectief en de verhoudingen van het
kasteel aanzienlijk verbeterd.
De mogelijkheid dat de tekening in de Zelandia
lllustrata een kopie van die van Rademaker is, kun
nen we gerust verwerpen. De voorpoort zou dan
niet zo knullig zijn getekend.
Van het huis Crabbetje of De Piet bestaan nog
twee andere afbeeldingen in de Zelandia lllustrata
(nr. II 1664 en 1665) (afbeelding 3 en 4). Deze laten
een geheel ander, veel groter kasteel zien. Ook deze
afbeeldingen berusten op fantasie. De tekenaar
heeft wel moeite gedaan om de twee tekeningen
onderling consistent te maken. Het aanzicht met de
ophaalbrug komt op beide afbeeldingen met elkaar
overeen. Hierin verschilt de tekenaar van zijn latere
collega Marlen Toonder, die in de verschillende af
beeldingen van Slot Bommelstein geen enkele con
Afb. 3 en 4. Hel Huis Crabbetje op de Piet, 1663. Z.I. II 1664 en 1665.
sistentie vertoonde. De auteur van de twee tekenin
gen van het Crabbetje is onbekend.
Ook het handschrift van Kornelis van Alkemade
bevat nog een primitieve afbeelding van 'het oude
Slot Krabbetje' (afbeelding 5). Deze vertoont een
vierkante donjon in een heuvellandschap en heeft
waarschijnlijk niets met Zeeland te maken.
Verdronken Land
Een hele serie achttiende-eeuwse tekeningen in de
Zelandia lllustrata heeft betrekking op het Verdron
ken Land van Reimerswaal. Dit gebied is bij de
Sint-Felixvloed van 1530 definitief geïnundeerd.
Alleen de stad Reimerswaal heeft het als eilandje
nog een eeuw langer volgehouden. De tekeningen,
die allemaal van dezelfde hand zijn, tonen de ruï
nes in het overstroomde gebied. Dat de tekenaar
zijn fantasie de vrije loop heeft gelaten, blijkt wel
uit de weergave van de situaties. De muren van de
geïnundeerde kerken zijn sterk aangetast door de
golfslag. Overal groeien er bomen en struiken uit.
Maar de daken van de kerken en de torenspitsen
zijn nog grotendeels intact, en dat is wel heel on
waarschijnlijk. Bovendien is bekend, dat de verla
ten kerken al spoedig boven het maaiveld werden
gesloopt om de stenen opnieuw te gebruiken.
Toch is er soms een aanwijzing dat de tekenaar
wel degelijk werkelijke informatie verwerkte. De
134
Genootschapsverzamelingen
