bewoonde bergen levert een uitmuntend g'ezig't in
't gemeen, maar vooral aan de Vreemdelingen, zo
als wij die aan vlak land gewoon zijn." Van Parijs
gaat het naar Versailles, waar de jongemannen zich
vervoegen bij hun regiment. Negen maanden heeft
zijn verblijf in Frankrijk geduurd. Hoewel Van den
Broecke niet bij gevechtshandelingen is betrokken,
voelt hij zich een gijzelaar van de Franse macht
hebbers en is hij daarom opgelucht als hij op 2 mei
1814 bij zijn ouders in Aardenburg terugkeert.
Het boek van Bauwens en Van Driel is een
voortreffelijke en voorbeeldige bronnenstudie. Het
is een geslaagd voorbeeld van regionale geschied
schrijving, waarin de invloed van grote historische
gebeurtenissen op het dagelijks leven van de men
sen - rijk en arm - wordt getoond.
Jammer is alleen dat de auteurs geen kennis
meer hebben kunnen nemen van de in oktober
2007 verschenen dissertatie van Joost Weiten, die
de conscripts in het Limburgse Weert onderzocht
heeft. In dienst voor Napoleons Europese droom. De
verstoring van de plattelandssamenleving in Weert,
zoals de titel van het boek luidt, is een monumen
tale studie van ruim zevenhonderd pagina's tekst
(exclusief noten en bijlagen die op de website van
de uitgever raadpleegbaar zijn), waarin het leven
van de gewone dienstplichtigen minutieus in kaart
wordt gebracht. En dit alles op basis van schrifte
lijke bronnen, zoals bevolkingsregisters, conscrip-
tielijsten, aktes van de burgerlijke stand en derge
lijke. Zou een soortgelijke studie voor Zeeuws-
Vlaanderen mogelijk zijn? Een vergelijking tussen
de situatie in Limburg en die in Zeeuws-Vlaande-
ren zou buitengewoon interessant zijn, al was het
alleen maar om een antwoord te kunnen geven op
de fascinerende hoofdvraag die Weiten zich heeft
gesteld, namelijk in hoeverre de invoering van de
militaire dienstplicht in de Napoleontische tijd het
proces van natievorming in de door Frankrijk be
zette gebieden heeft gestimuleerd. Zoals Weiten
overtuigend aantoont, kunnen slechts gedetail
leerde regionale studies op deze vraag antwoord
geven en de studie van Van Driel en Bauwens
vormt hiertoe zeker een eerste aanzet. Uitgebreid
onderzoek in de archieven van de Franse Land
macht in Vincennes is echter wel noodzakelijk.
Voelen de schrijvers zich geroepen om een vervolg
op hun fraaie studie te schrijven? We mogen het
hopen.
Albert L. Kort
Anne Sturm: M'n eign taoleMijn eigen taal. Nao
m'n wortels tusn Schorre en de Platte DiekNaar mijn
wortels tussen Schorre en de Platte Dijk. Met illus
traties naar olieverfschilderijen van Mieke Spieren
burg. Tweetalig in juxta-positie, met gesproken
Zeeuws-Vlaamse tekst op twee cd's. Oostburg,
Boekhandel Basting, 2007. 222 blz.
ISBN 978-90-808871-3-8. Prijs 22,50.
De betekenis van deze publicatie is welhaast exem
plarisch te noemen en voor lezers van dit blad dan
ook van belang: iemand uit de provincie ontgroeit
zijn dialect en milieu en zwerft uit. In dit geval
gaat het over een boerendochter uit Oostburg in
Zeeuws-Vlaanderen*, die na haar middelbare
school en universitaire studies elders in het land
haar beroep uitoefent van psycholoog. We worden
betrokken bij omschakelingen in taal en cultuur die
velen zullen herkennen en zelf aan den lijve als in
snijdend hebben ervaren. Voor Anne Sturm is het
ABN (de Nederlandse cultuurtaal) een tweede taal,
zegt ze. Wat betekent een ontwikkeling als deze
voor de betrokkene? En wat heeft het anderen te
zeggen? Een en ander gaat men ervaren bij lezing
van dit boeiende levensverhaal.
Al jarenlang schrijft Annelies Sturm poëzie in
het ABN. Pas toen ze ook haar dialect ging gebrui
ken, kwamen de belevingen van haar jonge jaren
vrij. Het werd een lang verhalend gedicht in het
Zeeuws-Vlaams. Om dichter bij haar diepste erva
ringen te komen, bleek haar dialect onmisbaar.
Daarover zegt de auteur belangwekkende dingen in
haar inleiding (blz. 16-17). Voor de spellingproble
men vond ze, bijgestaan door haar echtgenoot, de
Neerlandicus Huub Storm, oplossingen door goed
te luisteren en de duidelijke verschillen aan te ge
ven. Zo ontstond een systeem dat bruikbaar en on-
158
Boekbesprekingen
