Was deze locatie aan Dronckaertscamere ook
geschikt om van daaruit de haveningang te
bestrijken met het geschut? Uit verscheidene his
torische gegevens kan men concluderen dat de
effectieve reikwijdte van het Spaanse geschut in
die tijd niet groter was dan 300 a 350 meter. J.W.
Wijn schat de reikwijdte van het geschut iets
hoger in.31 Voor de hele kartouw komt hij tot een
effectieve dracht van 375 meter en voor de halve
kartouw noemt hij een reikwijdte van 225 meter.
Op de afbeelding hieronder zijn twee reikwijdtes
van het geschut uitgezet. De eerste afstand van
375 meter is de effectieve dracht van de hele kar
touw. De tweede afstand is die van 330 meter.
Hieruit blijkt dat deze positie zeer geschikt was
om de haveningang volledig te bestrijken.
Indien de maten op de vestingkaart van de
afbeelding op pagina 92 redelijk nauwkeurig zijn
getekend, dan wordt de grootste inwendige
breedte van het fortje ongeveer 28 meter en de
grootste lengte (zonder de uitstulping) ongeveer
42 meter. Dat is ruim genoeg om enkele eenvou
dige onderkomens voor een gering aantal solda
ten neer te zetten. Verder werd het met een enkele
lijn schematisch aangeduid en dat wijst erop dat
van dit afgegraven fortje na enkele jaren nog
slechts de voormalige binnenplaats waarneem
baar was. Later is ook deze lijn en daarmee de
laatst mogelijke aanduiding van het Spaanse
fortje verdwenen.
Dit alles wijst erop dat de grond van de
omwalling en het plateau van het Spaanse fortje
tussen 1588 en 1598, toen de modernisering klaar
was, is gebruikt voor het Staatse fort, waarmee
het Spaanse fortje dus spoorloos verdween.
Als de plaats van het Spaanse fortje binnen de
Staatse fortificatie op de huidige plattegrond van
Terneuzen wordt geprojecteerd, dan blijkt die te
liggen in de hoek tussen de Noordstraat en de
Arsenaalstraat, op de plaats die later Schotsehoek
zou worden genoemd.32 Mogelijk kan deze naam
worden beschouwd als een bevestiging van de
plaats van het Spaanse fortje. Volgens sommige
schrijvers was er vanaf 1587 sprake van Schotse
compagnieën in het Staatse leger.33 Er zijn echter
vroeger gedateerde gegevens, want rond het einde
van de maand augustus 1584 arriveerden Schotse
troepen uit Lillo in Neusen34 en enkele weken
tevoren was al een vendel Schotten uit Zuid-
Beveland aangekomen.35 Verder is het de vraag of
Het bereik van het Spaanse geschut. Foto P.W. Stuij,
94
Forten in Terneuzen
