jJPHfflHH
"ledereen heeft zijn rivier en ik, ik heb de IJssel..."
"Iedereen heeft zijn rivier en ik, ik heb de IJs
sel..." Zo begint een liedtekst van Liselore Gerrit
sen, cabaretière, zangeres en schrijfster, bekend
van Cabaret Pepijn, met onder anderen Paul van
Vliet. Liselore werd geboren in Wichmond, vlak
bij Zutphen, aan de IJssel. Vandaar. De IJssel is
ook mijn rivier. Ik ben aan de IJsselkade in Kam
pen geboren, in de tijd dat Kampen nog een
levendige doorvoerhaven was. Ik moest daaraan
denken bij het lezen van het artikel van A.R.
Koppejan over de zijschroef. Ik heb dat apparaat
nog in werking gezien, want er waren in de jaren
vijftig van de vorige eeuw nog diverse zeilende
vrachtschepen, althans op de IJssel. De zijschroef
was een hulpmotor. Hij hielp de zeilschipper (iets)
bij het manoeuvreren om aan de kade aan te
meren. Het artikel van Koppejan over die zij
schroef is een verhandeling over een stuk indus
trieel erfgoed. We hebben niet vaak artikelen
over industrieel erfgoed in Zeeland. Daar komt nu
misschien verandering in.
Vervolgens treft u in dit nummer een artikel
aan van P.W. Stuij over twee forten in Terneuzen,
een Spaans en een Staats fort, beide gebouwd in
de Tachtigjarige Oorlog. Een grondig geschreven
artikel over de strategische activiteiten in
Zeeuws-Vlaanderen van beide partijen in het
laatste kwart van de zestiende eeuw. Ik heb altijd
grote bewondering voor de noeste arbeid van
auteurs als de heer Stuij, die onvermoeid bron
nenonderzoek doen en vervolgens een bijzonder
helder betoog over een periode van meer dan
vierhonderd jaar terug weten te houden, als ware
het de dag van gisteren.
Van een heel andere orde is het artikel van
Peter van der Krogt. Zijn familie maakte vaak
legpuzzels. Dat is op zich niet zo vermeldens
waard, want dat gebeurt in veel families, maar
het artikel spitst zich vervolgens toe op de Wal
cheren Puzzleeen ietwat komische voorstelling
van het geïnundeerde Walcheren in 1945. De puz
zel is in feite een historische snapshot van de
situatie in Walcheren in 1945: een bordje 'mijnen'
in de duinen in de buurt van Oostkapelle en in
Middelburg een huis met twee vlaggen, één met
Veerdienst en één met MUZ erop. MUZ staat voor
Maatschappij tot Uitvoering van Zuiderzeewer
ken. Deze aannemerscombinatie had in 1945 de
opdracht gekregen om Walcheren weer droog te
maken. Zo is er nog het een en ander dat het
bestuderen van de legpuzzel interessant maakt.
Verder in dit nummer een bijdrage van mijn
voorganger Eric-Jan Weterings over Gommert de
Kok, hoofdredacteur van de Provinciale Zeeuwse
Courant van 1961 tot 1978. Ik heb De Kok niet
meegemaakt als hoofdredacteur, want wij kwa
men pas eind 1977 in Zeeland wonen, maar dat
zijn invloed groot is geweest was mij ook zonder
de eerste alinea van het artikel van Weterings te
lezen al eerder duidelijk. De PZC is een van de
succesvollere regionale dagbladen, met een grote
lezersdichtheid. Bij het 250-jarig bestaan van de
PZC is dit nog eens benadrukt door Arendo Jou-
stra, hoofdredacteur van Elsevier. Het artikel gaat
niet over de hoofdredacteur De Kok maar over de
dwangarbeider De Kok. Samen met een aantal
andere met name genoemde Zeeuwen bracht De
Kok de tweede helft van de Tweede Wereldoorlog
door in een Duits dwangarbeiderskamp. Het arti
kel geeft een interessante beschrijving van het
leven en werken in zo'n kamp, opgetekend uit de
herinneringen van mede-lotgenoten van Gom
mert de Kok.
Bert Altena bespreekt het boek Onrust en
Welvaart van Jan Zwemer. Het platteland van de
Zeeuwse eilanden in het tijdvak van de Eerste
Wereldoorlog 1910-1922. Een kritische bespre
king, maar ook een met veel waardering voor een
boek dat handelt over het Zeeuwse platteland tij
dens een keerpunt in de geschiedenis.
De Aanwinsten van G G. Trimpe Burger-Mek
king geven ons weer een kijkje in de tijdschriften
die het Genootschap in ruil ontvangt voor dit
tijdschrift. Ik kan u deze rubriek aanbevelen (ik
heb dat al eens eerder gedaan) want al die tijd
schriften bevatten werkelijk heel interessante
artikelen. De samenvatting prikkelt tot het inzien
van die tijdschriften.
Ad Huiskes
Introductie
81
