GSHEXAAL OSTXlf.
brengen. Bernadotte had op 26 augustus in de
Scheldedelta bijna 100 duizend man beschikbaar,
waarvan minstens de helft in stelling rondom
Antwerpen lag. Gezien deze krachtsverhouding
had de hervatting van een Brits offensief geen
enkele zin meer. Chatham besloot op 5 september
G. Osten, van 1805 tot 1809 generaal van de Franse troepen
op Walcheren. Kopergravure door L. Portman naar tekening
van J.H. Koekkoek, z.j. Zeeuws Archief, Zeeuws Genootschap,
Zelandia Illustrata, IV-706.
Zuid-Beveland op te geven. Zes dagen later
keerde hij met het grootste deel van zijn leger
terug naar Groot-Brittannië. Alleen op Walcheren
werd een Britse bezettingsmacht achtergelaten.
Napoleon stelt orde op zaken
"ie génie de la France a conduit l'armée anglaise:
elle a terminé ses destins dans les marais pestilen-
tiels de Walcheren.18
Had Napoleon zich volkomen vergist in het weer
standsvermogen van Vlissingen, zijn verdere
aanpak van de crisis getuigt wel van beleid en
visie. Hoewel de militaire kracht van de Fransen
in de Scheldedelta door de toestroom van troepen
met de dag toenam, vond de keizer het onverstan
dig om met de reservisten van de Nationale Garde
een directe confrontatie met de Britse strijd
krachten aan te gaan. In plaats daarvan vatte hij
het plan op om de tijd haar werk te laten doen en
de Britse invasiemacht door de ziekte, die op het
'ongezonde' Walcheren heerste, te laten verslaan.
Al op 9 augustus 1809 ontvouwde Napoleon in
een brief zijn tactiek aan zijn minister van Oorlog
Clarke. Hij schreef dat het Franse leger geen
pogingen moest ondernemen de vijandelijke troe
pen op Walcheren te verdrijven. De vijand zou
immers twee maanden verspelen op het eiland en
het was veel effectiever om de Zeeuwse koorts en
de inundaties hun werk te laten doen. Ruim een
week later adviseerde Napoleon opnieuw aan
Clarke dat de Britse expeditie in de "ongezonde
luchten" van Walcheren geen resultaat zou boe
ken, tenzij de Fransen in de verleiding werden
gebracht om roekeloos aan te vallen, hetgeen
alleen maar het moreel van de Nationale Garde
nodeloos op de proef zou stellen. In brieven aan
zijn minister van Politie Fouché op 16 augustus
en die van Buitenlandse Zaken De Champagny op
18 augustus gaf Napoleon opnieuw zijn uitge
sproken opvatting over het verdere verloop van
de operatie weer. Binnen zes maanden zouden er
van de 15 duizend man Britse troepen op Walche
ren slechts 1.500 over zijn, de rest zou in het zie
kenhuis belanden. Ook al zouden de Britse strijd
krachten het onmogelijke bereiken door
Walcheren en Vlissingen te veroveren, dan nog
waren ze niet in staat het te verdedigen. Napoleon
voegde hieraan in zijn bekende stijl van overdrij
ven toe: zelfs al zouden de Britten "miljarden
mensen" inzetten. Volgens hem was Walcheren in
het zomerseizoen een van de "meest ongezonde
plaatsen ter wereld". De landing ging de Britten
dan ook vijfhonderd zieken per dag kosten.
Ook maarschalk Bernadotte kreeg eind augus
tus van zijn keizer de duidelijke instructie een
veldslag te vermijden tenzij deze nodig was om
Antwerpen te redden. Napoleon schatte in dat de
Britten over te weinig troepen beschikten om een
succesvolle aanval op de stad te kunnen wagen.
Als ik zelf de Britse bevelhebber was, zo had hij
al eerder geschreven, dan zou ik alleen met ten
minste 60 duizend man Antwerpen durven te
58
Britse Schelde-expeditie 1809
