worden bereikt. De verdedigers van Vlissingen
hadden zodoende een cruciale bijdrage geleverd
aan het falen van de Britse Schelde-expeditie. De
apologie van Monnet maakte echter geen enkele
indruk op Napoleon. Hij vond dat de Franse gene
raal had gefaald en weigerde zijn mening bij te
stellen.24
De grootste verliezers van de Britse Schelde-
expeditie waren echter Lodewijk Napoleon en zijn
onderdanen. In zijn toespraak bij de opening van
het Franse parlement op 3 december 1809 sprak
Napoleon al in niet mis te verstane woorden dat
Holland was samengeknepen tussen Engeland en
Frankrijk. ("La Hollande placée entre 1'Angleterre
et la France en est également froissée.") Wat de
keizer betrof was er geen toekomst meer voor een
zelfstandig Holland. Nadat hij eerst eind decem
ber 1809 had besloten om Walcheren te annexe
ren, volgde enkele maanden later het zuiden van
het Koninkrijk Holland. Op 9 juli 1810 werd ver
volgens het hele land een provincie van Frank
rijk. Napoleon zette zijn broer af omdat de Britse
Schelde-expeditie mede had bewezen dat Lode
wijk niet in staat was geweest zijn koninkrijk
afdoende te verdedigen tegen een aanval.25
De Franse overheersing zou echter maar drie
jaar duren. Eind 1813 slaagden de Nederlanders
erin hun onafhankelijkheid te herwinnen en ver
lieten de Fransen het land. Twee jaar later deed
Napoleon nog een ultieme poging zijn rijk te her
stellen, maar op 18 juni 1815 vond hij zijn Water-
loo toen de Grande Armée beslissend verslagen
werd door de Britse, Hollandse en Pruisische
legers. De voormalige Franse keizer werd nu ver
bannen naar Sint Helena, een zeer geïsoleerd
gelegen eiland in het midden van de Atlantische
Oceaan.
Het laatste woord is aan de keizer
"It was a bad expedition for you. Your ministers
were very badly informed about the country.
You had afterwards the bêtise to remain in that
pestilential place, until you lost some thousands
of men. C'était Ie comble de la bêtise et de
l'inhumanité.26
Op Sint Helena kwijnde Napoleon weg. Tot zijn
weinige pleziertjes behoorden de conversaties die
hij voerde met zijn Ierse arts Barry 0'Meara. Een
jaar na de dood van de Franse keizer in 1821
publiceerde 0'Meara een weergave van deze
gesprekken in A voice from St. Helena. In dit
boek geeft hij Napoleons heldere analyse uit 1816
over het mislukken van de Britse Schelde-expedi-
Extract uit de kaart van Walcheren door D.W. Carel en A. Hattinga waarop de verdedigingswerken uit 1811 en 1812 zijn ingetekend.
Uit: Winkelman, Vlissingen. Zeeuws Archief, Zeeuws Genootschap, Zelandia Illustrata, 1-406.
62
Britse Schelde-expeditie 1809
