■EXTRACT: VAN
t'privilcgic.
wPBttofiFiwJqïiaD?.0'lCfC"' ®4U f'"10CÖrrö'Öf 1
f
ix
V, -
Alfo dc Staten Gcncrael vandc vcrecnichde Nej.
Provinciën gegunl hebben K.Vulcjnk de Smit Privilc
allccnc foude mogen doen drucken,byairulcUcn D S'V<i4t'')
üruckercn alft hem goecdunckcn (al dc Plalrnc"'*
Voortijtsby Philpsyan Marnix Hcere y.yn S. AUr..„ iu'4
Hcbrei(Tchc(pr<akc i n Ncdcrduytfchc njmcovcrehtf
nu op een nieuw by hem nccrftichlijck ov'crecfïL f
betert, mitfgaders xxii.Schriftuerlicke Loffancherfv.
den fclucn in duyVche rijmc ouergefet met een
Profe van beydeop de marge dacrbygevoect ftrccl,,„j ?Wt
het voirfz.Privilccjtc voor den tijdt van fes na'cflcome.J•tn>
ren, met lnterdtfttcdat nicmandt-van wat-ouali»«?'t£l'
3c voirfz. Pfalfnen ende Loffangcn int geheel otïc dcc i al'
verccnichdcNcdcrlantfchc Provinciën nadrucke oftlvia
naegedruekt zijnde inde voirlz. vercenicbde Pr'oufn'elr,
coopc,fondcr expresconfent ende verwillinec
Va/caai»s,Op pene dat dc contravcnteur tfy Druckerofe v«
cooper.bouen de confifcatic van allcdc nachedruckteEr,
platen, verbeurt,,Cd de femme 'vinhondert A
applieeren.d'eeohelfttenproffijtc yaödcr ghemeene faccke
endedanderchelft tenprofnjtc vandc voirlz r v„l,,
X"J'^7 5?1 -S«eS«lt endeonderfchreven. Tn
i Crnewf/, Atrjjim, Sboiftdatdcn voirü
Impetrantuyt erachte van het voirfchrcuen Priuilcieceac-
lcerdeVsM v ScS«'cn heeft aen Kichard ScWMm.Oruc-
lccr dcr Staten van Zcclant tot Middelburghdat hy dc voitü
P almcnende LofTanghen voir defe cerlle rcyfcfal mothen
Iuhji '„V" Aldus Shedaen tot Middelburgh denix.
M L'f",V)i!trjeTtndhtn
f-mnJhr^'f'r"'7'3'l'fc Wmd,n7rft bcit orntógt ban
Privilege aan Vuleanius en Schilders verleend voor een nieuwe
uitgave van de Psalmen. Zeeuwse Bibliotheek (bruikleen
Zeeuws Genootschap), 1111A27.
bij Schilders in 1591 verschenen Catechismus, of
t onderwijsinge in de christelijcke religie en Het
Boeek der heylige Schriftuerlicke lofzangen erbij
ingebonden. Soms werd daar ook nog Den sieeken
troost van Cornelis van Hille aan toegevoegd.
De Psalmen werden voorzien van muzieknotatie,
waarbij Schilders losse in lood gegoten noten
gebruikte. Niet elke drukker deed dat al in die
tijd. Kort na de uitvinding van de boekdrukkunst
werd al muziek gedrukt. Dat wil zeggen dat de
lijnen van de notenbalk werden gedrukt en de
noten met de hand ingetekend of gestempeld.
Omstreeks 1500 kwam de houten balk met gesne
den lijnen en noten in zwang die tot in de eerste
helft van de zeventiende eeuw gebruikt werd.
Ondertussen werd er ook geëxperimenteerd met
losse noten op een stukje balk. In de Nederlanden
was het vooral de Antwerpse drukker Tielmann
Susato die vanaf 1543 een bloeiende muziekuit
geverij had.
Geen succes
De gemeenten en predikanten waren niet erg
ingenomen met de nieuwe vertaling. Er was veel
tegenstand en de meesten waren erg gehecht aan
de Psalmen van Datheen. Die had in 1566 een
berijming gemaakt op de Franse vertaling die
tussen 1539 en 1562 in Genève was gemaakt.
Omdat Marnix rechtstreeks uit het Hebreeuws
vertaalde was hij dichter bij de oorspronkelijke
tekst gebleven, maar zijn taalgebruik was wat
ouderwets - bijvoorbeeld Du en Dij in plaats van
Gij en U - en elitair. De melodieën waren nog wel
dezelfde als die van de Geneefse vertaling die ook
Datheen gebruikte. Alleen de manier van zingen
kon nogal verschillen, bijvoorbeeld ritmisch of
niet. Toch was ook niet iedereen tevreden met de
berijming van Datheen. In de zeventiende en
achttiende eeuw verschenen wel negentig alter
natieve berijmingen.
Het is niet duidelijk wanneer het boek in bezit
van het Genootschap is gekomen. In de gedrukte
catalogus van 1845 wordt het niet vermeld, maar
wel in die van 1869. Ook in de lijst van schenkin
gen is het niet terug te vinden.
Het Boeck der Psalmen; Wt der Hebreïsscher
sprake in nederduytschen dichte, op de ghewoon-
licke oude wijsen van singen, overgeset. Mitsgaders
de heylige schriftuerlicke lofsangen, uyt den ouden
ende nieuwen Testamente by een getogen, en[de]
oock in nederlantschen dichte na der Hebreisscher
en[de] Crieekscher waerheyt. Met elck sijnen tekst
van woirde te woirde daer tegen ouer, int duytsche
gestelt. Doir Philips van Marnix genaemt van Sint
Aldegonde. Middelburgh, By Richard Schilders,
Drucker der Staten s'Landts van Zeeiandt. 1591.
Met toelatinge der voorsz. Heeren. (Zeeuwse
Bibliotheek, 1111A27)
't Is vol van schatten hier 1 59
