Saillant, het kwartaalbericht van de Stichting
Menno van Coehoorn (2015, 4), is grotendeels
gevuld met een artikel van F.W.J. Scholten:
'Betrouwbaarheid oude plattegronden. Voetangels
en klemmen bij het gebruik van oude plattegron
den voor onderzoek naar historische vestingwer
ken'. Scholten reageert in zijn artikel op een stuk
van L.J. Spanjaerdt Speckman, die in zijn publi
catie 'Ervaringen bij het gebruik van oude ves
tingplans' waarschuwt voor fouten en misvor
mingen die kunnen voorkomen in oude vesting
plattegronden. Scholten gaat hier op in. Hij maakt
onderscheid tussen met de hand getekende en
gedrukte plattegronden. Om de mate van
betrouwbaarheid te kunnen inschatten is het van
belang te weten met welk oogmerk de kaart is
gemaakt, waarbij ook het tijdstip van vervaardi
ging een rol speelt. Vooral in de zestiende en
zeventiende eeuw speelde het subjectieve element
een rol: exacte informatie werd soms vermengd
met eigen indrukken. Een van de gevaren die
kunnen optreden bij het gebruik van zowel hand-
getekende als gedrukte plattegronden, is dat
gebruik werd gemaakt van een ontwerp dat nooit
uitgevoerd is. Daarnaast moeten we rekening
houden met onzorgvuldigheden die bij het kopië
ren of overnemen van andere plattegronden kun
nen zijn gemaakt. De auteur geeft ook namen van
betrouwbare en onbetrouwbare atlassen en series.
In Holland, historisch tijdschrift (2015, 4) een
artikel van I. Geerts: 'Even liefelijke als doeltref
fende propaganda'. Ter gelegenheid van het hon
derdjarig bestaan van het Koninkrijk der Neder
landen in 1913 organiseerden de voorvechtsters
van het vrouwenkiesrecht een tentoonstelling in
Amsterdam, met het doel te laten zien dat het
hoog tijd was de vrouwen kiesrecht te verlenen.
Om het draagvlak onder vrouwen te vergroten en
- heel belangrijk - de sympathie van koningin
Wilhelmina te behouden, verpakten ze hun bood
schap slim in een 'neutrale' uitbeelding van "het
werken en streven der Nederlandsche vrouw". Het
zakenkabinet-Cort van der Linden (1913-1918)
zette het vrouwenkiesrecht niet op de agenda, tot
begin 1914 een volkspetitionnement voor vrou
wenkiesrecht naar de regering ging, maar door
het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog schort
ten zowel kabinet als vrouwenbeweging hun acti
viteiten op. Pas tijdens de regering-Ruys de Bee-
renbrouck (1918-1922) werden na de revolutie
poging van Pieter Jelles Troelstra de noodzake
lijke veranderingen in de Kieswet aangenomen
die het actief kiesrecht voor vrouwen regelden.
M. Damen schrijft over de beroemde gebrand
schilderde glazen in de Goudse Sint-Janskerk,
geplaatst in de traditie van glasschenkingen in de
laatmiddeleeuwse Nederlanden. De auteur behan
delt de vorstelijke en adellijke schenkers en vraagt
zich af waarom ze eigenlijk die ramen schonken,
van wie het initiatief uitging en welke rol de
intermediairs bij zulke schenkingen speelden.
In De Maasgouw, het tijdschrift voor Limburgse
geschiedenis en archeologie (2015, 3) schrijft J.H.
Winkelman over 'Maaslandse liefdesromans uit
omstreeks 1200'. De auteur behandelt Floyris en
Blantsefluor, daarna Aiol en Mirabel en ten slotte
Tristant en Ysolt. De werken hebben gemeen
schappelijke kenmerken. De Maaslandse auteurs
gebruikten een Frans handschrift als brontekst.
Opvallend is de historische achtergrond: vaak
heeft een van de hoofdpersonen een relatie tot de
legendarische Karel de Grote, die in 1164 in Aken
heilig was verklaard. Daarnaast trekt vooral de
liefde in verschillende uitingsvormen de aan
dacht: trouwe, brute en overspelige liefde komen
alle aan bod. Liefdesrelaties tussen partners van
verschillende afkomst en godsdienst, en daaraan
gekoppeld de strijd en ook de verzoening tussen
christendom en islam zijn belangrijk in de
romans.
Floyris en Blantsefluor - geschreven in de
buurt van Roermond - is een zoetig verhaal over
twee kinderen die beiden op Palmpasen geboren
zijn en door goddelijke beslissing voor elkaar
bestemd zijn, hoewel Floyris de zoon is van een
moslim-koning en Blantsefluor de dochter van
een christelijke gravin. Palmpasen wordt ook wel
bloemenpasen genoemd en daarom krijgen de
34 Aanwinsten
