- „r
m-m.
JM
l iï A 11
Stedelijk verval in Zeeland: twee Schouwse steden vergeleken
L Stvfi AlT
Jan-Willem de Winter
Op het voormalige eiland Schouwen liggen twee
havensteden met een rijke historie op korte
afstand van elkaar, Zierikzee en Brouwershaven.
Beide steden bestaan nu hoofdzakelijk van het
toerisme, maar in het verleden lagen deze zaken
heel anders. Zierikzee en Brouwershaven waren
havensteden die in de veertiende en vijftiende
eeuw een belangrijke positie hadden in het inter
nationale handelsverkeer. Hun ligging was zeer
strategisch, de havens waren het overslagpunt voor
handelswaren tussen het achterland en verschil
lende overzeese bestemmingen.
Zierikzee ontstond in de zevende eeuw als han
delsnederzetting aan de monding van de kreek de
Gouwe. De oudste vermelding van de handelsha
ven dateert uit 1220.1 In de dertiende eeuw ont
wikkelde de stad een internationale handel, voor
namelijk in wol en laken.2 Ook werd handel
gedreven in zuidvruchten, huiden, wijn en vis.3
Naast dit handelscentrum was Zierikzee ook het
grafelijk bestuurscentrum voor het gebied Zee
land Beoosten Schelde, het huidige deel van de
provincie dat ten noorden van de Oosterschelde
ligt.4 Tot slot vormde Zierikzee ook het kerkelijk
centrum van de regio. De Sint Lievensmonster-
kerk was de belangrijkste parochie- of munster
kerk van hetzelfde gebied Zeeland Beoosten
Schelde.5
Brouwershaven werd als handelsnederzetting
gesticht door Pieter Nobel, die daartoe in 1285
met succes een verzoek deed aan graaf Floris V.6
'jpf
til' HL- w
- X M
K*|L
ffch Ti' J A™3Sl V
Ir.
Plattegrond van Zierikzee door Jacob van Deventer, 1560. Uit: C. Koeman e.a., De stadsplattegronden van Jacob van Deventer. Map 7,
Nederland: Zeeland, Alphen aan den Rijn.
154
Stede lijk verva
