bleek een in de vroege jaren 1920 nieuw gemaakt
onderdeel van de inrichting van de Aula te zijn.
Het ging om een bijzettafel, die helemaal niets
met het oude Zeeuwse meubel te maken had. De
koster had kennelijk de oude afbeelding niet
gezien, en mijn tocht naar Delft was dus voor
niets geweest. Niettemin, een hernieuwde
navraag bij de Technische Universiteit Delft, nu
bij een nieuw team van universiteitshistorici,
leverde niet eerder bekend beeldmateriaal op,
waaronder de enig bekende foto van het acade
misch spreekgestoelte bij het uitspreken van een
oratie.
Ook bleek bij nadere bestudering van het
katheder dat de losse bodem waarop een hoogle
raar moest staan als een lade op verschillende
hoogten kon worden ingeschoven, zodat iedere
spreker - of die nu lang of kort was - even goed
voor de dag kon komen. Ronduit verrassend was
de vondst bij de Rijksdienst voor het Cultureel
Erfgoed van een kwalitatief zeer goede oude foto
van de nog intacte orateurstoel, genomen kort na
de verwijdering uit het Auditorium door de Mid
delburgse fotograaf Cornelis Henning.10 Hij trof
het spreekgestoelte aan in de inmiddels al geres
taureerde kloostergang, waar het op balken stond
opgesteld, mogelijk in afwachting van het trans
port naar Delft. Vooral het vermiste kleine kathe
der voor de student-disputant kwam prachtig op
deze foto uit.
De orateurstoel opgesteld op balken in de kloostergang van de
Middelburgse Abdij. Foto gemaakt door Cornelis Henning te
Middelburg, vermoedelijk kort voor het transport naar Delft.
Foto, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.
De Illustre School van Middelburg
Wat is er bekend over de context en het oorspron
kelijke gebruik van dit Zeeuwse meubel? Voor
een goed begrip daarvan herhaal ik hier nu glo
baal wat ik tien jaar geleden ook al in het tijd
schrift Studium over de Middelburgse Illustre
School en het katheder neerschreef.
We kennen de geschiedenis van die weinig
florissante onderwijsinstelling vooral dankzij
vroegere Zeeuwse geschiedvorsers die al vóór de
vernietiging van het Middelburgse stadsarchief
in 1940 het nodige hebben gepubliceerd of in
notitieboekjes hebben afgeschreven: wederwaar
digheden die nu niet meer zouden zijn te achter
halen. Gebaseerd op deze gegevens heeft Willem
Frijhoff in 1986 een fraaie analyse geschreven
van deze gedroomde Zeeuwse 'bijna-universi-
teit'.11 Daaruit is duidelijk gebleken dat de
Zeeuwse Illustre School van een ander - geringer
- kaliber was dan bijvoorbeeld de Illustre Scholen
in Amsterdam of Deventer, welke als volwaardige
universitaire propedeutische opleidingen functio
neerden, zij het zonder promotierecht. In Middel-
Oratie uitgesproken in 1963 te Delft uitgesproken vanaf de
'Middelburgse' orateurstoel. Foto, Universiteit Delft.
Academisch spreekgestoelt
