■Hl v
staat er in de datum het woordje 'den' in het
Nederlands. Een foutje van de steenhouwer wel
licht. Dit gedicht is in het verleden onjuist ver
taald. De meningen over de juiste vertaling zijn
verdeeld; dit is mijn vertaling, onder voorbehoud:
'Het gewicht van deze priestersarcofaag dekt de
beenderen van Johannes Back, die zijn laatste dag
afsloot in het jaar des Heren 1552 op 12 decem
ber'. Overigens heeft het woord pondus verschil
lende betekenissen in het Latijn, en ik hoop dat ik
de goede heb gekozen, maar het is hier wel de
persoonsvorm, en het vervoegde woord parochus/
parochi heeft ook nog de betekenis van gastheer,
maar dat was in de Romeinse tijd, en parochie
wordt hier ook niet bedoeld. Dat schreef men als
parochia. In het late Latijn betekent parochus hier
wel degelijk priester. Johannes Back wordt in de
lijst van Grijpink (1914), een uittreksel van reke
ningen uit het bisdom Utrecht, al in 1535
genoemd als priester en vicaris in de kerk van
's-Heer Arendskerke. Er wordt verschillende
malen melding gemaakt van zijn dood in 1552 en
van zijn opvolgers. Hij was geen onbelangrijk
man, ook al wordt hij nergens als pastoor
genoemd.
De laatste zerk is van na de reformatie, met
een grafschrift in Latijnse kapitalen in het mid
denveld en rijk versierd met wapens en florale
motieven. Het is de zerk van de laatste ambachts
heer van Wissekerke van dit geslacht, Adriaen
van Wissekerke, met zijn vrouw en hun jong
gestorven zoontje Samuel. Vreemd genoeg staat
alleen de sterfdatum van het kind op de zerk, en
vooraan een jaartal 1648. Het grafschrift luidt:
'BEGRAEFENISSE VAN D'HEER ADRIAEN VAN
WISKERCKE. IN SYN LEVEN AMBACHTSHEER
DESER PROCHIE. ENDE DE VROME MAGDA-
LENA VAN MARIEVOORDE SYNE WETTIGE
HUYSVROUWE. ENDE SAMEWEL WISKERCKE
HAERLIEDER SOONE STERF DEN 21 IANWARI
1653 OUT SYNDE DRIE MAENDEN'. Dat deze
zerk vervaardigd werd toen het echtpaar nog
leefde, was in die tijd niet ongewoon. Men leefde
als het ware met de dood voor ogen. Het echtpaar
had nog meer kinderen, minstens vijf, maar het
verdriet om dit zoontje moet groot zijn geweest.
Hun andere kinderen sloten goede huwelijken in
Goes, waar ze ook overleden en begraven zijn.
Adriaen werd in 1661 voogd over de kinderen
van zijn overleden dochter Johanna. Het graf
schrift doet denken dat deze mensen nog rooms--
Grafzerk met de wapens van Adriaen van Wiskercke en Mag-
dalena van Marievoorde, foto Sarina Hendrikse.
katholiek waren, maar ze waren Nederduits gere
formeerd. In de zeventiende eeuw werd met paro
chie nog gewoon kerkgemeenschap bedoeld, en
met vroom bedoelde men nog gewoon gelovig.
Dat veranderde later pas. Op de zerk staan de
wapens van Wissekerke en van Marievoorde.
Deze wapens zouden vroeger ook op een glas-in-
loodraam van de kerk hebben gestaan.
Ik zou zeggen maakt u eens als het mooi weer
is een wandeling of fietstocht naar dit oude kerk
hof, het is een mooi plekje met veel natuur
schoon, en nu kunt u de mooie oude zerken nog
bezichtigen, voordat er niets meer op te zien is,
want ze verkeren in een abominabele staat. Tenzij
er nog bijtijds ingegrepen wordt, hoe dan ook.
Bronnen:
- Gemeentearchief Goes: https://www.goes.nl/gemeen-
tearchief/g eschiedenis_41841 /item/s-heer-hendrikskin-
deren_112173.html
- R. van Belle, Vlakke grafmonumenten en memorietafe
relen met persoonsafbeeldingen in West-Vlaanderen'.
Brugge, 2006.
- P.C. Bloys van Treslong Prins, Genealogische en heraldi
sche gedenkwaardigheden in en uit de kerken der pro
vincie Zeeland. Utrecht, 1919.
- P.M. Grijpink, Register op de parochiën, altaren, vicariën
en de bedieners zoals die voorkomen in de middeleeuw-
sche rekeningen van den officiaal des aartsdiakens van
den Utrechtschen Dom, Deel 1. Amsterdam, 1914.
Grafzerken van Wissekerke
57
