't Is vol van schatten hier
De cirkel is rond
Uit de verzamelingen van het Genootschap
Aagje Feldbrugge
Naast de vele voorwerpen die soms na eeuwen ver
bazingwekkend ongeschonden uit de bodem
tevoorschijn zijn gekomen, bevat de archeologische
verzameling van het Genootschap ook een onnoe
melijke hoeveelheid fragmenten van uiteenlopend
materiaal, zoals aardewerk, bot, leer, glas, steen en
metaal. Deze hebben amper museale waarde, maar
getuigen evengoed van menselijke aanwezigheid op
bepaalde plaatsen in diverse perioden van onze
geschiedenis en zijn dus belangrijk voor historisch
en prehistorisch onderzoek.
Een vrij onooglijke stukje brons, ca. 2,5 x 2 cm.
groot, intrigeerde me: het lijkt nergens op. Niet
op stukje van een fibula, riembeslag, boekschar-
nier, o.i.d. Het had een onregelmatige vorm, met
een vreemd gevormd gat in het midden en was
versierd met z.g. ringoogjes: ingestanste cirkel
tjes met een puntje in het midden, in de middel
eeuwen een vrij bekende versiering op voorwer
pen van aardewerk, metaal en been. Dit was dus
niet zomaar een nutteloos restje, maar een afge
broken stukje van een object. Het was gevonden
op het strand tussen Domburg en Oostkapelle, op
de plaats van het vroegmiddeleeuwse Walichrum
en ging in de bestaande registratie door voor een
'hangertje'.
Bij een grote collectie, zoals die van het
Genootschap, is het niet te vermijden dat er af en
toe een object onvindbaar is. Zo zou er een 'sier-
schijf' moeten zijn, maar geen enkel aanwezig
object voldeed aan die beschrijving. Er bestond
geen tekening of foto van, dus was het onbekend
hoe deze er uit zou moeten zien, hoe groot hij
Fragment van brons, 2,5 x 2 cm gevonden op het strand tus
sen Domburg en Oostkapelle. Zeeuws Museum (ZM), Zeeuws
Genootschap (ZG), G 3253.
was, van welk materiaal hij was gemaakt.
Het eerste enigma werd opgelost toen ik in het
najaar van 2017 de boeiende tentoonstelling
'Crossroads' in het Allard Pierssonmuseum in
Amsterdam bezocht. Hier werd met prachtige
voorwerpen aangetoond dat de West-Europese
middeleeuwen waarschijnlijk niet zo donker zijn
geweest als lang beweerd is. In een van de vitri
nes lag een fijn uitgewerkt cirkelvormig voor
werp, gemaakt van brons, ter grootte van een
bierviltje. Het oogde als een rad met een aantal
hoekig gevormde spaken. De restruimtes tussen
64
't Is vol van schatten
