ken of weghalen. Die scenario's worden tot op
zekere hoogte uitgewerkt. Als de zeespiegel stijgt
zullen de schuiven vaker dicht moeten en dat is
natuurlijk slecht voor het ecosysteem van de Oos-
terschelde. Als er geen kering meer is, moeten de
dijken langs de Oosterschelde aan nieuwe normen
voldoen, ook niet eenvoudig.
In het boek wordt een aantal mogelijke oplos
singen gesuggereerd, in combinatie met energie
opwekking, stedenbouwkundige plannen, visserij,
en verdere uitbouw van de aquacultuur. Interes
sant om te lezen, want het zet aan tot denken.
Want een ding is duidelijk, op termijn kan de
Oosterschelde niet blijven zoals hij nu is.
Toen ik het boek begon te lezen en de inlei
ding las: 'Dit boek is een standaardwerk vond ik
dat nogal snorkerig. Maar al lezend kwam ik tot
een ander oordeel. Het is een prachtig boek, goed
geschreven, met heel veel bijzondere afbeeldin
gen en heel veel informatie. Er was bij het maken
van dit boek een ambitieuze doelstelling: een
standaardwerk produceren. Daar zijn de auteurs,
met de hulp van velen, absoluut in geslaagd! Het
boek is een absolute aanrader en zijn prijs waard.
Gerard Heerebout
Bioloog en redacteur van 'Zeeland'
Reimond Kimpe: De Nieuwe Orde breekt overal
baan... Brieven van Reimond Kimpe. Met inleiding,
commentaar en bijlagen, bezorgd door Lo van
Driel. Erven Eikenhout, Sint Kruis, 2017. 255 blz.,
geen ISBN-nummer.
Het moet een natuurwet zijn, waar geen biograaf
aan ontsnapt. Niet zodra is je verhaal afgesloten
en onderweg naar de drukpers, of plotseling
duikt ergens een onbekend document op, een
overlevende getuige laat zijn stem horen, een
pakje vergeelde brieven wordt ergens op een zol
der ontdekt. 'Aanvullende gegevens' overvallen
de vermoeide biograaf, details die zijn verhaal
nieuwe kleuren geven, onthullingen die hij met
pijn in het hart moet laten wachten op een tweede
druk waar hij vurig om bidt. Ja, ik weet wat dat
betekent, ik ben een ervaringsdeskundige.
Het is ook Lo van Driel overkomen, de
Zeeuwse taalkundige. Daags nadat hij zijn bio
grafische studie over de Middelburgse kunst
schilder Reimond Kimpe had afgesloten, ontdekte
hij in het Zeeuws Archief een onbekende stapel
brieven van de controversiële kunstenaar. Zij
maakten hem duidelijk dat hij zijn boek nog eens
op de schrijftafel mocht leggen en dat hij nog
weer een boek kon maken. Van Driel is gelukkig
een nuchtere wetenschapper. 'Een mens is een
zoeker zonder ophouden', zegde hij. En dankbaar
voor de vondst begon hij aan een brievenboek,
met uitvoerige tekst en uitleg, waarin de lezer het
hart van de schilder kan horen kloppen. Het is
een Vlaams hart, uit de pijnlijke tijd van toen.
Lo van Driel zorgde dus voor een wel zeer bij
zondere trilogie. In 2016 verscheen de biografie
Reimond Kimpe. Een getekend leven. Zij werd in
dit tijdschrift al besproken: een objectief verslag
over een nauwgezet onderzoek, dat bij de betere
biografieën van de jongste jaren mag worden
geplaatst. Het jaar nadien publiceerde Van Driel
een tweede boek Reimond Kimpe. Het leven van
Jezus in Veere en omstreken. Ook daarover werd
hier al bericht. Tot verrassing van velen bleek een
deel van Kimpens werk - omvangrijker dan men
wist - in de laatste periode van zijn artistieke
activiteit een religieus karakter te hebben gekre
gen schilderijen, glas-in-loodramen, verschei
dene kruiswegen. Nu werd bekend dat hij ook een
reeks tekeningen over het leven van Jezus op zijn
actief heeft. Ze zijn ontstaan in het verdriet van
de naoorlogse jaren. Van Driel bracht ze bijeen
onder de titel Het leven van Jezus in Veere en
omstreken. Inderdaad, naar het voorbeeld van
zijn vriend Felix Timmermans situeerde Kimpe de
Christusfiguur in zijn eigen omgeving. Dat is de
enige herinnering aan Timmermans. Kimpe bleef
bij zijn heel eigen statische stijl en compositie. Bij
elke prent werd een passage uit het Evangelie
gevoegd die hem heeft geïnspireerd en zo werd
het een uniek boek dat je zowaar ook ter geeste
lijke overweging kan gebruiken.
