Kees Slager (met medewerking van Matty Verkam
man), Tholen. Kick Uitgevers BV, 2017. 688 pag.,
ill., ISBN 9789491555251 79 [vijf kilo!]
Dit kloeke werk van 688 pagina's geeft een over
zicht van de historie van Tholen vanaf de prehis
torie tot de tegenwoordige tijd. Het eerste deel is
opgezet in chronologische volgorde en het tweede
aan de hand van thema's, zoals strijd tegen en
benutting van het water, agrarische activiteiten,
streekvervoer, sociale geschiedenis en recreatie.
Het is zeer goed leesbaar doordat Kees Slager
actief en in de tegenwoordige tijd schrijft, waarbij
hij de lezer in het verhaal trekt, wat de beleving
ten goede komt. Een gedurfde uitgave waarin een
poging wordt gedaan alle aspecten van de eilan-
delijke geschiedenis vast te leggen. Het ontwerp
door vormgever 'Waterpaard' is uitstekend met
een goede verhouding tussen tekst en afbeeldin
gen en duidelijke koppen van de hoofdstukken
met afbeelding over twee pagina's Daardoor is
dit boek niet alleen een interessant naslagwerk,
blijft het ook de lezer boeien door het verhalend
karakter. Jammer dat de redactie en een index
ontbreken.
In het chronologische gedeelte zijn de hoofd
stukken duidelijk afgebakend, maar in het thema
tische gedeelte is dit minder consequent doorge
voerd door bijvoorbeeld cultuur en religie te
combineren en een vergaarbak in de epiloog te
plaatsen ('En dan dit nog...') waarvan de onder
werpen beter bij andere thematische hoofdstuk
ken konden worden ondergebracht. Behalve Kees
Slager heeft Mattie Verkamman ook enige hoofd
stukken geschreven. Dit is niet vermeld bij de
inhoudsopgave.
Het is moeilijk om als buitenstaander, die
slechts met een deel van de onderwerpen bekend
is, een gefundeerde recensie te schrijven. Daarom
zal ik mij tot enkele onderdelen beperken.
In zeven hoofdstukken komt de geschiedenis
van de prehistorie tot heden aan bod. Aan het
eind van elk hoofdstuk wordt een onderdeel
gewijd aan een Markante Tholenaar. Hier hinkt
de schrijver op twee gedachten: vaak is dat een
figuur uit de betreffende periode (Vermuyden,
Rosevelt en Taselaar), maar soms ook een histori
cus die de betreffende periode heeft beschreven
zoals Jasperse en Hollestelle. Een apart hoofdstuk
met Markante Tholenaren, waarin ook de andere
belangwekkende personen, die nu elders zijn
ondergebracht, een plaats zouden krijgen, zou
mijn voorkeur gehad hebben. In het hoofdstuk
over de tweede Wereldoorlog wordt halverwege
over de bevrijding geschreven. De schrijver had
dit beter aan het eind hebben kunnen plaatsen.
Bij het hoofdstuk 'Grote veranderingen'
(wederopbouwperiode) staan vrij uitgebreide arti
kelen over de kortstondige bloei van de confectie-
industrie, de uien en de varkensinvasie. Het eer
ste artikel zou beter passen in een apart
thematische hoofdstuk 'De ontwikkeling van de
industrie'. Dat ontbreekt nu en dit thema lijkt mij
niet onbelangrijk (denk aan Budelpack en De
Waal). Geheel buiten beschouwing is de familie
Bruynzeel gelaten, die van Vorselaar (bij Antwer
pen) naar Westkerke op Tholen is gekomen en
vervolgens via St. Annaland naar Rotterdam ver
huisde, waar Cees Bruynzeel de timmerfabriek De
Arend overneemt en uitbouwt tot het Bruynzeel
concern. Voorwaar een 'Markante Tholenaar'! Bij
de drie 'Keramisten' mis ik onder Lanooy zijn
exposities in een aantal Amerikaanse steden,
waardoor hij internationaal beter bekend is
geworden.
Deze en andere suggesties voor verbeteringen
en toevoegingen doen niets af aan de kwaliteit
van dit standaardwerk. Ik begrijp dat de eerste
druk inmiddels is uitverkocht en de tweede
onderweg is naar de drukker. Het succes van dit
boek heeft tot gevolg dat andere Zeeuwse
gemeenten een vergelijkbare uitgave op hun ver
langlijstje hebben staan en dat is niet zonder
reden.
Willem Heijbroek
Oud-bestuurslid van het museum 'De Meestoof in St. Anna
land.
