Zeeland 27.2
de betere definitie.20 Daarbij komt nog het feit
dat hij weliswaar fabelachtig gefortuneerd is,
maar een nieuwkomer in het regentenpatriciaat.
En waarmee kan men zich in een snel oplich
tende maatschappij als die van de achttiende-
eeuwse Republiek beter doen gelden dan met
een dergelijke verzameling? Weinig. De keuze
voor pracht boven doorwrochte kennis valt dan
ook volledig samen met de aloude twijfel over
de duurzaamheid van nieuw verkregen status:
de neiging tot het etaleren van bezit.21
Dit grote verschil tussen de beide heren zal
echter alleen maar hebben bijgedragen aan het
bezoek. Van Dishoeck weet zich met zijn gast
namelijk verzekerd van een enthousiasteling die
hem niet alleen oprecht zal prijzen voor zijn
verzameling, maar hierover ook beslist verder
zal vertellen. Wellicht is er zelfs de hoop in één
van diens toekomstige werken genoemd te wor
den. Voor De la Rue is het een bevrediging van
zowel sociale als intellectuele nieuwsgierigheid,
hoewel het hem een onmogelijke opgave is
gebleken van alles notie te nemen. Desalniette
min zal hij later beschrijven wat hem het meest
is bijgebleven van de rondleiding, waarmee ook
de kracht van het verhaal weer eens wordt
bewezen.22 Aan de hand van deze aantekeningen
volgen we de beide heren door het huis.
Ontvangst
De toon is direct gezet wanneer De la Rue de anti
chambre in wordt geleid. Zeer pontificaal staat
daar zijn eigen gastheer in miniformaat: 'Zijn
afbeeldsel heelslijfs. In Indien uit een soort van
porcelein, bijzonder net in het klein en hem zeer
gelijkende, gemaakt.'23 Van Dishoeck heeft zich
ter herinnering aan zijn Indische tijd laten ver
eeuwigen in een miniatuur-portretbeeld.24 En
daar staat hij nu, ter verwelkoming, als de meest
treffende voorbode voor wachtende gasten.
Kunstkamer
Verwelkomd door zijn gastheer, wordt De la Rue
naar de kunstkamer geleid. Het is een zaal van
een kamer waar de muren zijn behangen 'vol uit
muntende schilderijen der beste meesteren', stuk
voor stuk gevat in brede vergulde spiegellijsten.
Hij noteert slechts 'eenige der voornaamsten',
zoals een groot schilderij door Rubens waarop
Een voorbeeld van een contemporain portretbeeld uit de eer
ste decennia van de 18de eeuw. Portretbeeld van chirurgijn
Bartholomeus Nebbens (Veere ca. 1690-Veere 1734 gemaakt
omstreeks 1714-1719 in Batavia. Zeeuws Museum (ZM), foto
Jan Torfs, M62-050.
verbeeld Christus' overwinning over de dood.25
Bij een 'halfnaakt vrouwtje' vertelt Van Dishoeck
dat hij de derde eigenaar is. Niemand minder dan
de Keurvorst van de Palts26 was er zo van onder
de indruk dat hij de schilder Van der Werff27 zelfs
een jaarlijks inkomen gaf als hofschilder; hij
bleef evenwel weigeren om het schilderij te ver
kopen. Na Van der Werff's dood is het door een
joodse kunsthandelaar uit diens boedel gekocht,
die het voor duizend gulden doorverkocht aan
Van Dishoeck.28 Daarna wordt De la Rue verder
geleid langs de collectie waarbij hij noteert een
Betlehemse kindermoord29, een 'bijzonder mals'
geschilderde Delilah en Samon30, Mars en Venus31
en de innerlijke strijd van de heilige Antonius32,
om vervolgens uit te komen bij een 'puik stuk'
door Schalken.33 Deze allegorie op de Vrede van
Nijmegen, met Lodewijk XIV van Frankrijk als
centrale figuur, kostte Van Dishoeck wel twee
honderd pistolen.34
'orstelijk paleis Middelburg
