Album amicorum van Florentine Rethaan Macaré-Ontijd (KB 1900 A 018). Foto Marlite Halbertsma.
heeft aan de gemeente Amsterdam ten behoeve
van haar Zoölogisch Museum een belangrijke
collectie exotische schelpen ten geschenke aange
boden, die zowel wetenschappelijke als histo
rische betekenis heeft, speciaal ook, omdat de
verzameling destijds deel uitmaakte van de col
lectie, verzameld door wijlen mevrouw Rethaan
Macaré-Ontijd, van welke collectie een gedeelte
reeds eigendom van het museum is.'
Uit een door Dolf van Bruggen in het Engels
geschreven artikel6 komt Florentine Ontijd zelfs
naar voren als een van de beroemdste schel
penverzamelaars van haar tijd. Hij geeft een
beschrijving van haar aan de hand van de vijf
brieven die ze schreef aan het museum voor Na
tuurlijke Historie in Leiden: '...enigszins hoogdra
vend, heel erg van adel ook al had ze de titel niet
van zichzelf, en geneigd tot roddelen [vert. MG].'
Van Bruggen beschrijft een 'Lijst der Schelp
dieren die tot ruil voorhanden zijn bij 's Rijks
Museum van Natuurlijke Geschiedenis te Leiden'
en concludeert op diverse gronden dat deze lijst
teruggestuurd moet zijn door Florentine met
daarin aangegeven voor welke schelpen zij be
langstelling had.
Haar belang als schelpenkundige valt niet te
onderschatten. Ze leefde op dat gebied dan ook
voort in twee vernoemingen in schelpennamen,
zij het onder de naam van haar man. Ten eerste in
de Cyclostoma macarae Saussaye, die tegenwoor
dig Tropidophora macarae heet. In de schelpen
wereld is het veranderen van namen schering en
inslag, onder andere door systematisch onder
zoek.
De tweede naar Florentine vernoemde schelp
was de Conus macarae Bernardi. Ene Bernardi gaf
de schelp die naam in 1853. Later ontdekte men
dat dezelfde schelp al beschreven en vernoemd
was in 1843 en de naam Conus voluminalis Reeve
droeg.7
Zo rest dus nog slechts één vernoeming.
Meer dan zestig jaar nadat ze met haar schel
penverzameling was begonnen, werd deze na
haar dood geveild op 6 augustus 1888 in Utrecht
en in verband daarmee verscheen een door nota
ris De Balbian van Doorn in het Frans opgestelde
catalogus van 62 pagina's bij Kemink en Zoon:
'Catalogue de la précieuse et superbe collection
d'espèces vivantes et de quelques livres traitant
de la conchyliologie, le tout délaissé par Madame
la douairière F.J.M. Rethaan Macaré, née Ontijd,
dont la vente publique aura lieu le lundi 6 aout
1888 et jours suivants.'8 Het grootste deel van de
verzameling kwam samen met een kast via de
144
Florentine Ontij
