Zeeland 30.3
Slot Haamstede
Tussen zand en zout
Overigens, als men een uitdrukking uit het
dialect als titel van een boek wil voeren, moet dat
dan niet consequent gebeuren en als volgt luiden:
'Aolles wier oars?'
Deze kritische kanttekeningen laten onverlet,
dat er voor de (Zeeuwse) lezers die minder
bedreven zijn in het opereren langs de digitale
snelweg - al kijkend en bladerend - aan dit boek
veel plezier te beleven zal zijn en zij ervaringen
uit het recente verleden van hun provincie in
beeld zullen herkennen.
W. (Willem) van den Broeke
Fred Vogelzang (red.), Slot Haamstede. Tussen
zand en zout. Geschiedenis, bouwgeschiedenis en
archeologie van een kasteel op Schouwen, uitgave
Nederlandse Kastelenstichting te Amersfoort 2021,
ISBN 9789074205092. 21,95)
Het nieuwe boek over Slot Haamstede op
Schouwen is een product van samenwerking
tussen de Nederlandse Kastelenstichting en
leden van de familie Van der Lek de Clercq, die
sinds 1853 het slot bewoont. Ben Olde Meierinck
als bouwhistoricus en Fred Vogelzang als
redacteur van de Nederlandse Kastelenstichting,
Ernst Dekkers als archeoloog en Liesbeth van
Nispen van de familie. Van de Vereniging van
Natuurmonumenten, eigenaar sinds 1981, leverde
Michel Purmer als landschapshistoricus en
adviseur erfgoed en landschap, een bijdrage.
In vijf hoofdstukken worden het verleden
van het slot, de bewoners en de omgeving
onder de loep genomen vanaf de sporen van
Romeinse kustversterkingen tot en met de Duitse
Atlantikwall. Het boek is rijk geïllustreerd.
Als bijlagen zijn opgenomen de stamboom van
het derde geslacht Haamstede en een lijst van
eigenaren en bewoners van het slot. Toegevoegd
is een artikel over een zeventiende-/ achttiende-
eeuwse kijker, opgegraven op het slotterrein.
In het eerste hoofdstuk wordt een beeld
geschetst van het landschap en de oudste
bewoners. De vroegst aantoonbare menselijke
aanwezigheid op Schouwen dateert uit de Ijzer
tijd (500-250 v.Chr.). Vondsten van Romeins
aardewerk in Haamstede, Burgh en Westen-
schouwen wijzen op een Romeins militair steun
punt bij Westenschouwen. De auteur laat echter
de mogelijkheid onvermeld van een Romeins
castellum ter plaatse van het voormalige werk-
eiland 'Roggenplaat' gelegen aan een veenstroom
of getijdegeul bij Westenschouwen. Overstui-
vingen en afslag door de zee hebben vanaf
omstreeks 900 het landschap en zijn bewoning
ingrijpend beïnvloed, zoals verschillende paleo-
geografische en historische kaarten laten zien.
Dr. W. van den Broeke (Middelburg, 1941) heeft
jarenlang aan de Universiteit van Utrecht economie
aan historici gedoceerd. Hij promoveerde op een
proefschrift over de financiën en de financiers van de
Nederlandse spoorwegen (1837-1890). Hij publiceerde
veel op het terrein van bedrijfsgeschiedenis en
regionale economische geschiedenis, onder meer ook
over de economische geschiedenis van Zeeland. Vanaf
2004 tot zijn pensionering was hij associate professor
geschiedenis aan University College Roosevelt te
Middelburg. Sindsdien publiceert hij op het gebied van
de bedrijfsgeschiedenis en de regionale economische
geschiedenis van Zeeland, zoals bijvoorbeeld 'De
economische geschiedenis van Zeeland, 1800-2000'
en 'Middelburg Gezicht van een stad' (verschenen bij
het 800-jarig bestaan van de Zeeuwse hoofdstad). Hij
verzorgt voor belangstellenden rondleidingen in zijn
geboortestad Middelburg.
Boekbesprekingen
149
