De Zeeuwse assignaten
Francaise
République
dssigna. t de
Crceley /endemiarre
M. (Rien) Sanderse
Roerige economische tijden
S
125:
De Zeeuwse assignaten
33
Zeeland 31-1
LA LOI PL’NIT DE MORT
LE
Enige tijd geleden werd op een veiling een serie
Zeeuwse assignaten aangeboden. Het bleek in
dit geval om exemplaren te gaan die nooit in
omloop waren geweest en werden omschreven
als proefdruk. Dit was wel de aanleiding voor
ondergetekende om de assignaten in de collectie
van het Zeeuws Genootschap eens uit de kast te
halen en in hun tijdsbeeld te plaatsen.
Eind achttiende eeuw begon een bijzonder
chaotische periode voor West-Europa, ingeluid
door de Franse Revolutie van 1789. De koning
verloor zijn kroon, de adel zijn privileges en de
katholieke kerk haar bezittingen.
De nieuwe revolutionaire machthebbers
konden niet zo snel een eerlijk belastingstelsel
opzetten, maar hadden wel snel geld nodig om
alle gewenste maatschappelijke veranderingen
op poten te zetten. De geconfisqueerde kerkelijke
bezittingen waren weliswaar erg veel geld waard,
doch als ze in één keer op de markt gezet zouden
worden, zou de gewenste opbrengst niet gehaald
worden.
Besloten werd om de verkoop te spreiden
en ze te gebruiken als onderpand van waarde-
documenten, uitgegeven door de Franse staat om
schulden en aflossing te betalen. Het vertrouwen
in die documenten was echter niet erg groot. Om
het effect te vergroten werd besloten deze zg.
assignaten vrij verhandelbaar te maken. Daar
mee werden ze de voorlopers van de huidige
bankbiljetten.
Omdat de financiële nood hoog was, werden
meer assignaten uitgegeven dan het onderpand
waard was, wat de inflatie sterk aanwakkerde.
Engeland, dat de Franse republiek de oorlog
had verklaard, deed ook zijn best om de markt
te verstoren door vervalste assignaten het land
in te smokkelen. Toen uiteindelijk in 1796 de
assignaten konden worden ingewisseld was een
assignaat van 30 francs nog 1 zilveren franc
waard.
Veel van die Franse assignaten zijn nooit
ingewisseld. Het Zeeuws Genootschap heeft ook
nog een grote verzameling coupures van allerlei
verschillende denominaties in de collectie.
In 1793 was door de Franse generaal Dumouriez
al een poging gedaan om het Noord-Nederlandse
volk te ‘bevrijden’, maar dit was mislukt. Een
nieuwe poging in 1795 slaagde wel: op 3 januari
bereikte het Franse leger onder generaal Pichegru
Den Haag. Zeeland capituleerde op 6 februari
voor generaal Michaud. Nederlandse patriotten en
revolutionairen kregen vrij spel, wat uiteindelijk
leidde tot de Bataafse Republiek.
GM6523 - Assignaat van 125 Livres uitgegeven volgens de
nieuwe Franse tijdrekening 7 Vendémiaire (wijnmaand) van de
2e jaar van de Republiek. Dit komt overeen met 28 september
1793. 156 x 92 mm
1 an de la Républiqu
YWöO’ÖNWNuÓ sir
366.
12 <5?
