BRIEF.
87
karakter in strijd waren. Nog meer. De aanbiedin
gen (41), hem gedaan, toen hij op 't laatst van 1578
zijn voornemen te kennen gaf, om weer naar Frank
rijk terug te keerendie evenwel niet van den
prins waren uitgegaankeurden zij hoogelijk af
want wel verredat zij den vrede met Spanjedien
de hertog moest zoeken te bewerkstelligenzouden
begeeren, duchtten zij daarvan niets dan nadeel voor
de zaak der gezuiverde godsdienst (42). En dat zij
ten dezen niet mis zagenbleek bij den vrede-handel
te Keulen, in het voorjaar van 1579 toen men den
Hervormden niets anders wilde vergunnen dan hun
goed te verkoopen en het land te verlaten (43)gelijk
zy dan toen ook airede werkelijk door die van Artois
en Henegouwenalsmede door de steden 's Hertogen-
bosehRijssel en anderen werden uitgedreven. Maar niet
alleen misprezen zij het doel, hetwelk de hertog moest
trachten te bereikenen waartoe men hem door de
toezegging van zoo veel eers en voordeels te krachti
ger wilde aansporen: ook de toegezegde belooningen
kwamen hun overdreven en onbetamelijk voor. Om
deze en andere redenen schroomden zij niet, zich
openlijk te verzetten tegen de bepaling, dat de hertog,
zoo al de vrede in weerwil zijner bemoeijingenniet
gesloten werdtoch tot Heer van de Nederlanden zou
aangenomen worden.
Vraagt men intusschen: wie hier de toongevers wa
ren en wat zij aanvoerden Van R e y d (44) ant
woordt: bovenal riepen ende leerden bycans allePre-
dicanten, dat Godt verboden hadde, met Afgoden-
