76
Spanje ca der hervorming mogen hel getuigen. Doch
later heeft men wel eens gemeend dat men het volmaakte
gevonden had, en zonder op veranderde omstandigheden,
of op hot volgen der beginselen van de eenmaal beproefd
bevondene zaken te letten heeft men het oude willen
bewaren, en daarbij meer op vormen dan op beginselen
gehecht. Wij keuren die gehechtheid waar zij uit zekere
schroomvalligheid voor het hagchelijke nieuwe ontslaat,
niet in alles af, maar waar zij met stijfhoofdigheidmet
zucht tot gemak verbonden is, daar geven wij ze onzen
bijval niet. Letten wij eens op twee geheel verschillende
dingen, op landbouw en godsdienst. De landbouw staat
in Zeeland boven aan de stoffelijke belangen. Alles leeft
er als 't ware door. De zeehandel is toch door de veran
derde omstandigheden verlegd. Daartoe heeft misschien
een en ander, dat geen echt provincialisme te noemen
is, hier medegewerkt. Maar wat dan nu den landbouw
betreftzoo is men het vrij algemeen eens dat die hier
op enkele uilzonderingen na op dezelfde hoogte staat,
als voor eeuwen. Van de vaderen is dezelfde landbe-
bouwingswijze en inrigting van hoeve enz., waarbij dezen
zich wel bevonden tot de kinderen overgegaan. Maar
de kinderen bevinden er zich niet zoowel bij. De reden
hiervan zoekt men meestal in omstandigheden buiten
den landbouw, in meerdere lasten of de lage prijzen
der voortbrengselendoch hier wringt de schoen niet
voornamelijk. Want ook weleer was hierin eb en vloed.
