xr.tx.
nogthans do eerste bij na. zestien en de andere tien
maal sneller hunnen omloop volbrengen dan de laalsto
maar dit is ook noodzakelijk, zal de orde niet worden
verstoord. Want de onderlinge aantrekking der ligcha-
menwelke wij zwaartekracht noemeu tevens met de
snelheid of' kracht van beweginghoudt zonnen en
planeten en manen en kometen in de volmaaktste orde.
Werkte de aantrekkings- of zwaartekracht alleen, dan
zou de Aarde in de Zon vliegen en de maan op de
Aarde vallen. Werkte de snelheid alleen dan zouden
beide, Aarde en maan, in de ruimte des heelals weg
vliegen. Dit nu wordt verhinderd door de aantrekking
der Zon, gelijk hot eerste belet wordt door de kracht
der beweging. Beide deze krachten slaan alzoo in het
naauwste verband, en de eene weegt de andere op.
Waar dus de cone vermindertmoet ook de anderever-
minderen; waar de eene toeneemt, ook de andere ver
meerderen zal de orde in stand en de omloop van het
eene hemelligchaam om hot andere verzekerd blijven.
Nu is, gelijk boven werd gezegd Saturnus en vooral
Jupiter veel grootcr, dan de Aarde; zij trekken dus
hunne manen met veel meer kracht aan, en derhalve
zou eene snelheid niet grooterdan die van onze maan
niet toereikende zijn om dezen manen in hare banen
te houden en tegen het vallen op de hoofdplaneten te
bewaren. Zij moeten dus ,zoo veel sterker aangetrokken,
ook zoo veel sneller loopen. Men ziet hieruithoe een-
