HET LEVEN VAN PIETER MOGGE VOLGENS EEN BIJNA
VERGETEN SCHRIJFSTER
... Het huis in de Meelstaat te Zierikzee, waar Pieter Mogge opgroeide. Hier in gebruik als post- en
telegraafkantoor. FotoH.G. Krom 1910-1920. (GASD ZM 2034)
De jeugdige Pieter Mogge
... Lyte beschreef Pieter Mogge (1698-1756) als een kind met een door en door braaf
karakter; rustig, weinig ondernemend, een echte einzelganger. Hij was zwak, zag
altijd bleek en andere kinderen waren
Zo begint het verhaal over Pieter Mogge, dat de naam draagt 'Een eenzame'.
Het verscheen in de bundel Onder de Republiek, geschreven door Frauck Engelberts.
Zij maakte carrière als schrijfster van ... historische verhalen onder het pseudoniem
L.E., welke initialen staan voor Lyte Engelberts. Ooit woonde ze in Zierikzee en
raakte geïnteresseerd in het leven van Pieter Mogge, heer van Renesse en Dreischor
waren dit vrouwen, slechts een enkele maal
lag dit anders, zoal in Zierikzee. Het is aannemelijk dat ze daar het verhaal hoorde
over de ongehuwd gestorven Pieter Mogge, die de som van 42 000 gulden aan de
daarentegen gebruikte de historische
feiten steeds als uitgangspunt en spon daar een verhaal omheen. Om deze reden en
allereerst omdat Pieter Mogge in een van haar verhalen de hoofdrol speelt, beperk
ik me tot
en het graf
monument van Pieter Mogge -f1756).
Het grafmonument van Pieter Mogge in de kerk te Dreischor zit boordevol symboliek en verwijzingen
naar zijn levensloop. Het werd ontworpen en gerealiseerd door steenhouwers Anthoni Wapperom uit
Den
Achterzijde: Een afbeelding van Mej. F.J.G.W.C. Engelberts OLE.) 1880-1929, die het leven van
Pieter Mogge beschreef
Het leven van Pieter Mogge volgens een bijna vergeten schrijfster 53
. Pieter Mogge,
de rijke, die behalve veel landerijen en hofsteden een kapitaal naliet van anderhalf
millioen. Het testament werd geopend en Zierikzee aanvaardde de schenking van
f. 420.000, wellicht met een ... , in Zierikzee wordt door niets aan hem herinnerd. Alleen in Dreischor,
het dorp op Schouwens noordkust aan de Grevelingen, ligt Pieter Mogge begraven,
onder het kostbaar monument van 2000 ponden vlaams
Pieter Mogge, een merkwaardige burgemeester van Zierikzee
1. Thans hangen er twee schilderijen van mr. Pieter Mogge in het stad
huis. Het ene, waarop Mogge te zien is in zijn studeerkamer, hangt
op de trouwzaal. Het andere, dat bij dit artikel is afgedrukt ... 3. Thans herinneren twee straten in Zierikzee en Dreischor nog aan m r.
Pieter Mogge.
In 1737 veranderde het leven van Pieter Mogge radicaal: hij werd benoemd tot
Generaliteitsrekenmeester te 's-Gravenhage.
... zoveelste
koffer die aan boord werd gekruid: "Wat eit die man er allemeél in?" Mr. Pieter Mogge
kijkend naar de haag menschen, niets ziende echter, alsof het lucht was, toch inwendig
goed gestemd er over
Toen Pieter Mogge dit hoorde, vertrok
hij onmiddellijk uit 's-Gravenhage om
de Zierikzeese gemoederen te bedaren.
Op 29 april arriveerde hij daar. Maar het
liep anders dan hij hoopte. Hij werd zeer ... Pieter Mogge op onbekende leeftijd, afgebeeld in
een moderne outfit, omringd door boeken.
Schilder onbekend (collectie Stadhuismuseum)
HET GRAFMONUMENT VAN PIETER MOGGE
... Pieter Mogge was een neef van Johan Ockersse. Toen deze laatste in
1742 stierf, erfde Mogge de heerlijkheid Dreischor. Als afgevaardigde
van Zeeland in de Staten-Generaal woonde hij in Den Haag. Daar
puin ver
voerd werd. Op dit vehikel hobbelde Mr. Pieter Mogge over de Haven-
dijk naar Zierikzee, omgeven door joelend volk. Het was een eenigszins
andere intocht dan de waardige man zich had voorgesteld ... Het beroemde testament van Pieter Mogge wees belangrijke legaten toe
aan zijn neven en nichten, op voorwaarde dat ze zich tot aan hun dood
in Zierikzee moesten vestigen, hetgeen ze alle braaf gedaan
Op 7 maart kwamen oud-burgemeester dr. Jacob de Witte van Eikerzee, mr. Pieter
Mogge van Renesse, Lieven Boeye en enkele kooplieden samen in de thesau
rierskamer van het stadhuis. Zij bereikten
, Zierikzeesch Welvaren en Pieter
Mogge. Sommige dezer schepen hadden reeds een of meerdere Zomerreizen ge
daan. Het uitzeilen dezer kleine vloot, waarbij een aantal toeschouwers,
zoo op de Rieuwe Haven, als op de
Tien. jaar later is Van Nooijen betrokken bij de totstandkoming van het praalgraf
van mr.Pieter Mogge in de Nederlands Hervormde kerk te Dreischor. De bouw
geschiedenis en de iconografie van dit voor
praalgraf van Pieter Mogge en de
epitaaf voor Anthonie Nollens vond ik
slechts twee andere kleine bedragen
door particulieren aan de steenhouwer
uitgekeerd. Terwijl men toch, gezien zijn
reputatie op het
de Raad opgebracht. De 3% jaarlijkse
rente voor de geleende gelden betaalde
de stad uit het legaat van Pieter Mogge.
Bij deze verbouwing waren vrijwel uit
sluitend Zierikzeese ambachtslieden
figurale
onderdelen zijn tamelijk schematisch
soms zelfs onbegrepen of fout. Dit geldt
zelfs voor het monument dat Van
Nooijen toch door en door kende: de
tombe van Pieter Mogge te Dreischor. Zo
is
zijn schoonvader kocht Andries Heshuyzen op
21 november 1753 de ambachtsheerlijkheid Dreischor met slot Windenburg voor f 24.000,-
van Mr. Pieter Mogge van Renesse.
Om de schepen zo veel mogelijk in de vaart te houden, besloot men het schip
„Pieter Mogge" voor één of meer kreeftreizen aan de heer M.C. de Crane te
Zierikzee te verhuren. Voor het ophalen van zo
1819 werden gebouwd
de schepen t Eiland Schouwen", „Pieter Mogge", „Zeeland", „De Kroonprins".
Hiervan werd de „Zeeland" door Willem Mommaas gebouwd en de andere drie
schepen door Wouter van der Vliet
de muur het
grafmonument van de gebroeders Ockersse (afb. 2)links dat van Pieter
Mogge. Het houten gewelf van de grafkapel is met allegorische figuren
beschilderd (afb. 4)In dit artikel zal een
Vlissingen in 1765 of te Middelburg in
1778, maar een bijzondere omstandigheid die Zierikzee in staat stelde een
zo groots werk te laten uitvoeren. In 1756 had namelijk de zeer vermogende
Pieter Mogge 420
De 18cle eeuwse steenhouwer Mattijs van Nooijen kreeg in het Zeeuwse enige
bekendheid door zijn medewerking aan het praalgraf van Pieter Mogge, de ver
vaardiging van een epitaaf voor Anthonie Nollens
grootste legaat werd ontvangen uit het bezit van mr. Pieter Mogge,
heer van Renesse en Dreischor en afgevaardigde naar de Staten-Generaal, in 1756.
Het bedroeg 500.
mannen in gevangenschap
verbleven. Jaarlijks kwam dat op een uitgaaf van ruim 1900 gulden. De raad besloot
dat bedrag te putten uit het legaat van mr. Pieter Mogge. Dit was oorspronkelijk
bestemd voor het
De eerste kroniek wordt op 15 oktober 1976 ten doop gehouden. Uit respect voor
cle in 1970 overleden voorzitter van Stad en Lande, dr. J. J. Westendorp Boerma, was
een oud manuscript over Pieter ... Mogge opgenomen. De redactiecommissie liet zich
in de eerste kroniek niet onbetuigd. Huib Uil schreef samen met archivaris WH.
Keikes over het beleg van Zierikzee in 1574-1575, De Vin gaf commentaar op
, stelde het stadsbestuur van Zierikzee in 1752 een
subsidieregeling vast voor nieuwe vishoekers. Twintig jaar later werd deze steun
verder uitgebreid met kapitaal uit het legaat van Pieter Mogge.3 Daarnaast
geestelijke goederen in
Schouwen-Duiveland, overdeken van het scheepstimmerliedengilde en commissa
ris van de Posterij. In 1753 kocht hij de ambachtsheerlijkheid Dreischor met het
slot Windenburg van Pieter ... Mogge en mocht hij zich vanaf dat moment Heer van
Dreischor noemen.
Ja, de weg was inderdaad uitgestippeld voor Pieter Mogge. Natuurlijk moest hij
gaan studeren. Hij liet zich in 1717 als rechtenstudent inschrijven te Leiden, maar
een jaar later studeerde hij in
PIETER MOGGE, EEN MERKWAARDIGE BURGEMEESTER
VAN ZIERIKZEE
Dat de hoeveelheden aas niet overvloedig waren blijkt uit het feit dat schip
per Marinus Groenewegen van het schip Pieter Mogge weigerde schipper Maarte
Berkhout van het schip „De Zierikzeesche
J.J. Westendorp Boerma, Pieter Mogge, een merkwaardige burgemeester van Zierikzee, in: 1 (1976), 6-11.
M.G. Westerhof, Kerk en Toren te Nieuwerkerk in Duiveland, in: 1 (1976), 79-90.
.A.Heezen-SlollNieuwe gegevens over hel grafmo
nument van Pieter Mogge. in Bulletin Stichting Oude Zeeuwse Kerken. 38 1997) p.3-9.
2 De schatrijke Zierikzeeënaar Pieter Mogge (1698-1756) bestemde testamentair een bedrag van
420.000 gulden voor de stichting van een universiteit in zijn geboortestad, wat echter vooral door
J.J. Westendorp Boerma, PieterMogge, een merkwaardige burgemeester van Zierikzee. in: 1 (1976), 6-11.
M.G. Westerhof, Kerk en Toren te Nieuwerkerk in Duiveland, in: 1 (1976), 79-90.