Architect Nico Fierloos heeft bedacht dat de kerk het beste herbestemd kan worden door er een grote multifunctionele ruimte van te maken waar onder
andere recepties, uitvaarten, modeshows en andere bijeenkomsten gehouden kunnen worden. Het is immers de grootste ruimte in het dorp
(illustratie Fierloos Architecten).
VG Architecten uit Sas van Gent stonden aan de lat om te
onderzoeken wat er met de kerk zou kunnen gebeuren.
Met name het proces was daarbij van belang, want er
was immers geen directe opdrachtgever met eisen en
verlangens waaraan voldaan moest worden. Er lag een
maatschappelijk probleem, waarbij het onduidelijk was óf
en wie zich uiteindelijk over deze kerk zou gaan ontfermen.
Het was vanuit het project 'Kerk, Krimp en Kans' dan ook
de bedoeling verschillende partijen te mobiliseren om de
kerk in het dorp als het ware te 'adopteren'. Geen geringe
opgave in een dorp waar nota bene ook nog de andere
kerk, de Mauritskerk, zoekt naar activiteiten en inkomsten
om het hoofd boven water te houden.
Toch merkten de architecten dat veel inwoners in
iJzendijke groot belang hechten aan de toren van de kerk.
Deze is immers beeldbepalend en van grote afstand te zien.
Makkelijker dan in Breskens was er in iJzendijke een groep
mensen te mobiliseren die wilde meedenken over een
mogelijk nieuwe invulling van de kerk. De eerste fase van
het afgelegde traject bestond voornamelijk uit een kennis
making met de diverse stakeholders en geïnteresseerden
die interesse konden hebben in de herbestemming en het
behoud van dit kerkgebouw. Dit resulteerde in een
inventarisatie van de mogelijke gebruikers. Vanzelfsprekend
sprak ook de gemeente Sluis op de achtergrond mee, om
gemeenschapsvoorzieningen in deze kern te bundelen.
Uiteindelijk konden de architecten zo toch gaan ontwerpen.
Guido Goethals: "Diverse interviews, bijeenkomsten en
overleggen met de verschillende partijen leverden de
nodige feedback op en zo is er geleidelijk aan een
'gezamenlijk' Programma van Eisen ontstaan."
in een volgende fase kwamen de architecten tot een
conceptstudie, gebaseerd op dit Programma van Eisen.
Hierbij was een dorpshuis/MFC uitgangspunt. Er werd
snel geconcludeerd dat een "aanvullende commerciële
exploitatie" noodzakelijk was om de herbestemming
financieel haalbaar te maken.
Geerard Gouwy licht het voorlopige eindresultaat toe:
"Het basisconcept gaat uit van een opdeling van het
kerkgebouw in een 'koud' en een 'warm' gedeelte.
De, vanaf de hoofdentree bezien voorste middenbeuk is
het 'koude' gedeelte en doet dienst als evenementenhal.
Hier kunnen bijvoorbeeld markten plaatsvinden of verkoop
van streekproducten. Dit deel is ook voor andere doel
einden te gebruiken, zoals exposities, beurzen en recepties.
Het achterste, afsluitbare deel van het kerkgebouw huisvest
het dorpshuis of MFC, met een podiumfunctie voor muziek,
toneel, film, evenementen, trouwfeesten en dergelijke."
Dit bracht de architecten op het idee dat een deel van het
schip van de kerk ook 'open' gemaakt zou kunnen worden,
zodat er ten eerste een binnenhof ontstaat. Dat zal een
forse besparing opleveren op de onderhoudskosten (minder
dakonderhoud en dergelijke). De nieuw gecreëerde binnen
hof kan daarbij als overloop fungeren. in de gaanderijen
van het 'koude' deel zouden eventueel appartementen,
overnachting- of woonunits gecreëerd kunnen worden.
Naar realisatie?
Het plan voor iJzendijke is met veel enthousiasme
ontvangen. Het is van groot belang om iedereen die ook
maar enige binding met dit kerkgebouw heeft of voelt bij
dit project te blijven betrekken. Anderzijds moeten er ook
tijdig (vervolg)knopen worden doorgehakt om tot een
eindresultaat te kunnen komen. Dat wordt voorzichtig
Zeeuws Erfgoed 19 september 2015 03
