29. R.Hooykaas, Religion and the Rise of Modern Science (Edinburgh/London, 1972),
114, 130-131.
30. Bots noemt hiervoor ook nog de culturele achteruitgang van ons land in de achttiende
eeuw, Bots, Descartes, 81.
31Mij nhardt, 'Verlichting' ,11. Voor een overzicht van een aantal van deze vertalingen
zie men Bots, Descartes, 81-95.
32. Dillenburger, Protestant Thought, 166-171; E. Cassirer, Leibniz System (Marburg,
1902, reprint Hildesheim, 1980), 473-482: 'die Theodicee'; L.W. Beck, Early Ger
man Philosophy, Kant and His Predecessors (Cambridge, Mass., 1969), 216-219,269-
275.
33. Mijnhardt, 'Verlichting', 12.
34. Verg. J.H. van der Palm, 'Lofreden op den Hoogwelgeboren heer Mr. Johan Adri-
aen van de Perre', gehouden in 1790 (Middelburg, z.j23, geciteerd in H.J. Zuider
vaart, Mr. Johan Adriaen van de Perre (1738-1790), portret van een Zeeuws regent.
Mecenas en liefhebber van nuttige wetenschappen', in Archief KZGW(1983), 1-169,
ihb. 21(Ook afzonderlijk verschenen).
35. Van Musschenbroek, Beginselen, 'Voorreden', [p.I
36. 'Historie van 't Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen te Vlissingen', in Ver
handelingen uitgegeven door het Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen te Vlis
singen, deel I (Vlissingen, 1769) pp.I-XXXVIII (tweede Rom. paginering), ihb.III;
verg. p.XXXVIII: ter bereiking van ons groot oogmerk, namentlyk de eer van
God en 't welzyn van Nederland'; verg. Mijnhardt, 'Verlichting', 11-12.
37. Men zie voor Desaguliers o.a. J. A. van Reyn, 'John Theophilus Desaguliers, 1683-
1983', in Thoth 34 (1983), 165-204.
38. Een onbekende toehoorder publiceerde een overzicht van Desaguliers' lessen: Korte
inhoud derphilosophische lessen van Dr. JTh. Desaguliers. Vervattende een kort be
grip van de beginselen en gronden derproef-ondervindelyke Natuur-kunde. Amster
dam, 1732,194 pp.
39. Het staat volgens Mijnhardt niet vast of Desaguliers inderdaad in Middelburg ge
weest is. W.W. Mijnhardt, 'Het Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen 1765-
1794' in: Archief KZGW (1985), 1-94, ihb. 72 noot 18. (Ook afzonderlijk versche
nen).
40. Men zie voor Stocke onder andere J.C. de Man, 'LeonardusStocke, Eene historische
bijdrage', in Tijdschrift der Ned. Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst 7
(1856), 2e afd., 4-30. M.J. van Lieburg, 'De geneeskunde en natuurwetenschappen
binnen de Rotterdamse genootschappen uit de 18e eeuw', in Tijdschrift voor de Ge
schiedenis der geneeskunde, Natuurwetenschappen, Wiskunde en Techniek 1 (1978),
14-22, 124-143, ihb. 130-137; A.W. Prins, 'Leonardus Stocke. Fysiko-theologie en
materialisme in de achttiende eeuw in Nederland' in Algemeen Nederlands Tijdschrift
voor Wijsbegeerte (1983), 95-109. Van Musschenbroek noemt Stocke in de 'Voorre
den' van de Beginsels der Natuurkunde, Beschreeven ten dienste der Landgenooten
(Leiden, 1739, de tweede druk van het in noot 1 genoemde werk).
41. Men zie voor Bomme: W.S.S. van Benthem Jutting, 'Leendert Bomme, 1727-1788,
een 18-de eeuws bioloog te Middelburg', in Archief ZGW (1969), 21-35.
42. D. Schoute, 'De geschiedenis van het Natuurkundig Gezelschap te Middelburg', in
Archief ZGW (1923), 1-34, ihb. lvv.; Zuidervaart, 'Van de Perre', 28-29.
43. F. Nagtglas, Levensberichten van Zeeuwen, 2 delen, 4 afleveringen (Middelburg,
1888-1893), deel 1,570; J.P. de Bie, J. Loosjese.a., Biographisch Woordenboek van
protestantsche godgeleerden in Nederland, deel V ('s-Gravenhage, 1943), 275. Na
Kroms dood verscheen er een Bundel lijkzangen, ter nagedachtenisse van den hoog-
200
