Interessant is het de prijsopbouw uit 1621 te vergelijken met die van 1986 (die
zeer globaal wordt opgegeven):
1621 198634
grondstoffen
80,5
35
loonkosten
13,5
30
energie, verpakkingen belasting
6
15
afschrijving en rente
20
100
100
14. De grootte van Zeeland
In de inhoud heeft Eversdyck vermeld een 'questie', getiteld: 'Grootte van Zee-
landt int raue'. In een hoekje van folio 75 verso staat de berekening van de groot
te van Zeeland,anno 1635 getrocken uytte rekeningen vande respective ont-
fangers van de 10()e penninck ende van 1 schelling opt gemet'. Hij vermeldt de
oppervlakte van Walcheren, Noord- en Zuid Beveland, Schouwen-Duiveland,
Wolphaartsdijk en Tholen, samen 176968 gemeten en 249'/2 roeden. Later is er
bij geschreven: 'Om dese grootte netter te hebben gelyck die van anno 1641 soo
siet de Chronycke van Zeelant anno 1644 gedruckt folio 81'.
In de Chronijck van Boxhorn geeft Eversdyck een gedetailleerde opsomming
van de oppervlakten van diverse streken in ons gewest. Somma totalis 183350
gem. 632 roeden. Daar de rekenmeester 'eenige twyffelingev heeft, of de getal
len 'wel correct overgegeven' zijn, zet hij vóór de uitkomst 'het woordeken om
trent'. Aangenomen dat de gebezigde gemeten en roeden blooise maten zijn, is
de totale oppervlakte van Zeeland, zonder Zeeuws Vlaanderen, omtrent 720
vierkante kilometer.
In de Kroniek van Smallegange is deze berekening ook opgenomen.
15. De Goese korenmaat
De graanmarkt van Goes, wekelijks op dinsdag gehouden, was belangrijk. Het
koren werd geleverd 'met de vermaerde Goessche mate, 37V2 sakken in 't last, of
32 stoopen in de sak'. Bij resolutie van de Staten van Zeeland van 16 oktober
1642 werd deze maat voor het gehele gewest geldig verklaard. 'Hare juiste groo-
te' is volgens het voorschrift van 'den Ed. achtbaren en vernuftigen Heere Re
kenmeestervan Zeeland, vanwegedeserstede, CornelisFransz. Èversdijk'35en
omgerekend in ons eenhedenstelsel 77,5 liter.
In het 'Claddebouck' schrijft Eversdyck in questie 64:
'Ter selver daghe (13 aug 1621) heb ick gemeten de Goesche copere achtendeel
mate ende hebbe deselve bevonden als volghtHij bedient zich weer van de re
keneenheid die we al eerder vonden: het 19000e deel van een blooise roede.
Voor het volume van de koperen cilinder vindt hij 16 stopen. Een achel of ach
tendeel mate is een halve Goese zak, dus een Goese zak heeft een volume van 32
stopen, wat overeen komt met de opgave in de Chronijck. Gaan we zijn bereke
ningen herleiden in het metriek stelsel, dan vinden we een volume van 79 liter
voor een Goese zak.
56
