DE GRENS VERLEGD
55
Afbeelding 2. Plattegrond van de vesting Sluis. ZA, KZGW, Zei. 111. 1-737.
het Zuiden vond dat Spanje niet genoeg zijn best deed. De val van 's-
Hertogenbosch in 1629 gaf aanleiding tot een dergelijke crisis. De top van de
Zuid-Nederlandse clerus en adel verweet het opperbevel van het Ejército de Flandes
toen incompetentie en liet niet na de vergelijking te maken met de situatie aan het
begin van de zeventiende eeuw. Want toen, en het is een betekenisvol citaat, 'ver
loren we door toedoen van onkundige Spaanse militairen het gevecht bij
Nieuwpoort en later Sluis en Cadzand, een oneindig groot verlies waarvan we tot
op de dag van vandaag de gevolgen dragen, want daardoor moeten we nu contri
buties betalen en worden we voortdurend belaagd, zodanig zelfs dat Brugge wel
een belegerde stad lijkt en tot voorbij Gent niemand veilig is'.28 Een kwarteeuw na
datum was het verlies van Sluis en Cadzand inderdaad nog niet vergeten. De her
overing van Sluis en Cadzand, of minstens het neutraliseren van het gevaar dat uit
die hoek dreigde, was derhalve een grote prioriteit van de Vlaamse standenverte
genwoordiging, en ze liet niet na dat voortdurend duidelijk te maken aan de rege
ring. Tegelijk toonden de Geestelijkheid en de Vier Leden van Vlaanderen zich
bereid om hiertoe het nodige geld beschikbaar te stellen. In september 1621 wist
de pauselijke nuntius in Brussel bijvoorbeeld te melden dat de Staten van
Vlaanderen sterk aandrongen op de herovering van Sluis en dat ze hiervoor een
buitengewone bede van 400.000 gulden op tafel wilden leggen.25 Uiteindelijk
brachten ze voor dit doel zelfs een buitengewone bede op van niet minder dan
1.000.000 gulden vooral het Brugse Vrije toonde zich bereid om diep in de geld
buidel te tasten.30 Om de martiale ijver wat te bevorderen, beslisten de Vlaamse
Staten begin 1624 bovendien een premie van 50 gulden toe te kennen 'aen den