f
4
Ho. /V "Z A
Kortgene, den 10 februari 1940.
Met dezen deelen wij U mede,dat het Bestuur
der .Vaterkeering v/d Cal: Jonkvrouw-Annapolder te
Kortgene een nieuwe peilboot wil aanschaffen en -
als adres voor het leveren van goede peilhooten
is ons Uw naam opgegeven.
Ingesloten ontvangt U een omschrijving van
een nieuwe peilboot,zooals onze Waterb: Ambtenaar
die gebouwd zou willen hebben.
Ons verzoek is nu hiervan inzage te willen
nemen om een begrooting te kunnen geven van een
dergelijke boot,waarna we nader kunnen praten o
ver de opdracht voor den bouw.
Het is o.i. voor beide partijen goed deze
zaak te bespreken,waarom wij U voorstellen,zoo U
dat gelegen komt en U daartoe bereid iseven naar
ICortgene te komen om in ons Polderhuis die zaak
af te handelen.
Liefst hebben wij een Zaterdagmorgen 10
uur in de dtadswijnkelöer waar U het Bestuur zult
aantreffen met onzen waterb: Ambtenaar.
Mocht U verhinderd zijn of wat ook bericht
ons dan,maar we twijfelen niet of is bereid die
boot te bouwen en we zien Uw bericht tegemoet.
Het Bestuur der Waterkeering v/d Cal: Jnkvr
Annapolder.
Voorzitter.
QïiBKKWiSRP.
KIÜUWB PEILBOOT.
Secretaris-ontvanger
AAS
M FIHMA JlMEERMAH
te
AKHJSMUIJDEM
Peilboten op de Werf Meerman
Peilen nu
Apparatuur
Peilen in stroken
Tot slot
CONSENT NR. 35 VOORJAAR 2019
m
4—f--f-1" 4* Hhi'
if*
44 4. 4.4.4.^4 4. 4. 4 4» 4, 4.4.4. 4. 4 44 444444.4
Een aanbesteding is een plechtig moment
dat decorum verdient.
Foto Coll. SHSM
CONSENT NR. 35 VOORJAAR 2019 25
De stut opgezet met rol voor de afstandslijn.
Beeldbank Ritthem
Op de motor varen betekende ook een verlies aan nauw
keurigheid. Een geoefende ploeg roeiers kon moeiteloos de
peilboot om zijn as laten draaien, even wat opzij zetten, kleine
aanpassingen maken. Op de motor, vooral met de ankeraak
achtige boten met hun platte onderkant, waren precieze posi
tieverbeteringen een apart probleem.
Ook de dijkhelling moest aangepast worden: schroef, scheg
en roerblad, aan de onderkant van de boot, betekende dat
de boot op een hellingwagen omhoog getrokken moest
worden.
Niettemin was de motorisering onafwendbaar. Dat de peilbo-
ten met kielbalk, sloep en vlet, meer in trek kwamen, had te
maken met deze problemen.
In de werfboeken van Meerman hebben we tot nu toe een
twintigtal bestekken gevonden van peilboten. Alle kleine
werven in Zeeland hebben peilboten gebouwd. Bij Meer
man was het overgrote deel van het type ankeraak-achtigen.
Verder een aantal Hollandse Boten en één sloep.
Om te zien hoe het peilen nu gaat mochten we op een mooie
februari dag in 2018 een kijkje nemen op de peilboot Meer
min III van Waterschap Scheldestromen.
Met de komst van de computer en geavanceerde meetap
paratuur voor diepte (multibeam-echolood) en locatie (GPS)
werd het mogelijk de dieptepeilingen nauwkeurig uit te
voeren en vervolgens geheel automatisch vast te leggen.
Bij gebruik van een multibeam-echolood wordt continu de
diepte in een strook van ca 30 m aan weerszijden van het
schip gemeten. Dit in tegenstelling tot de oude manier van
peilen waarmee tegelijkertijd slechts een diepte op één punt
gemeten wordt. Daarnaast kwam in de 90 jaren het GPS
plaatsbepalingssysteem voor burgerlijk gebruik beschikbaar.
In het verleden werden de diepten altijd gemeten in raaien.
De raaien lagen zoveel mogelijk loodrecht op de geulrich
ting. Hierbij kwam echter geen diepte-informatie beschikbaar
tussen de raaien.
Het gebruik GPS en multibeam-echolood maakt het mogelijk
om dieptemetingen te doen in alle willekeurige richtingen.
Het raaisgewijs peilen werd daarom verlaten en het te peilen
gebied wordt nu in willekeurige stroken gepeild.
Tijdens het peilen wordt voor de schipper op een beeld
scherm aangegeven welk deel van gebied is gepeild. Er wordt
zo lang doorgegaan tot het hele gebied is gedekt met diep
te-informatie. Op deze manier ontstaat een veel gedetailleer
der beeld van de diepteligging dan bij de oude methode van
meten.
Om de gemeten dieptegegevens te kunnen vergelijken met
de oude raaidieptemetingen wordt de diepteligging van
de raaien nog wel berekend uit het totaal van de gemeten
dieptegegevens.
Het moge duidelijk zijn dat met de toepassing van de
moderne technieken men nauwkeuriger, veel sneller en met
minder ruis hetzelfde werk kan doen. Voor heel Zeeland is nu
één peilboot nodig met twee functionarissen: de schipper
en de geograaf. Een derde persoon verwerkt de gegevens
op kantoor op de computer. Naar verwachting komt eind dit
jaar een nieuwe peilboot in de vaart die de Meermin III gaat
vervangen.
Dit artikel is een herinnering aan een voorbije periode. Een
periode, iets langer dan één eeuw, waarin ambachtelijke en
nautische vaardigheden ter plaatse uitgevoerd werden door
groepjes mensen bestaande uit een opzichter en kantonniers
met waterbouwkundige achtergrond, terwijl de rest agrariërs
waren. Buiten de direct betrokkenen bij de waterbouw en de
polders, is dit weinig bekend geworden.
