Correctie
In het vorige nummer van Zeeuws Landschap staat onder 'Zeeuwse
stikjes' een bijdrage over 'De historie van dijkplanten'. Daarin wordt
ten onrechte vermeld dat middels grondaanvoer voor dijkherstelwerken
op Schouwen-Duiveland, uitgevoerd vlak na de Watersnoodramp van
1953, de dijkplant veldsalie zich als nieuwe dijkplant vestigde. Dat
moet zijn boerenwormkruid. (Veldsalie heeft zich naderhand wel op de
Deltadammen gevestigd.)
"wilde vleer", waarmee het zeven
blad wordt aangeduid. Het blad
van zevenblad lijkt inderdaad sterk
op dat van de vlier, maar ook hier
is geen sprake van nauwe verwant
schap. Wilde vleer is een berucht
wortelonkruid dat in de tuin nauwe
lijks uit te roeien is. Alhoewel
een van onze gidsen weet op excursie
zijn toehoorders altijd tot opperste
oplettendheid te brengen met de
opmerking dat er maar één manier
bestaat om van het zevenblad in je
tuin af te komen. Iedereen wil weten
hoe dat dan moet. Pas als iedereen
geconcentreerd luistert volgt het
ontnuchterende antwoord: verhuizen.
Binnendijken: waarde
volle landschapselementen
Dijken vormen de ruggengraat
van het Zeeuwse polderlandschap,
zegt men wel. Dijken kunnen ook
beeldbepalend zijn in ons vlakke
landschap. Vooral in die delen van
Zuidwest-Nederland waar een net
werk van polderdijken aanwezig is.
De dijken vertellen hoe we ons land
stukje bij beetje gemaakt hebben.
'God created the world, and the
Dutch made The Netherlands'.
Door de dijkenstructuur is de wor
dingsgeschiedenis van Zuidwest-
Nederland 'leesbaar' in het land
schap aanwezig. Aan het patroon
van slingerende dijken kan men
aflezen hoe de zeearmen en kreken,
die soms nog deels aanwezig zijn.
vroeger gelopen hebben, en hoe de
vele inpolderingen plaats vonden.
Veel mensen vinden dat vanwege de
cultuurhistorische waarde polder
dijken behouden moeten blijven.
Dat is inmiddels in gemeentelijke
bestemmingsplannen ook zo gere
geld. De meeste polderdijken hebben
planologisch een cultuurhistorische
of een landschappelijke neven
bestemming gekregen.
Zuinig zijn op polderdijken is nog
niet zo lang gemeengoed. Om grote,
rechte landbouwkavels te creëren
zijn bij ruilverkavelingprojecten uit
gevoerd in de vorige eeuw op grote
schaal polderdijken afgegraven.
Zo zijn er bijvoorbeeld in het mid
dengebied van Schouwen-Duiveland
veel dijken afgegraven. Tot in de
jaren zeventig kwam het nogal eens
voor dat een dijk in particulier bezit
werd afgegraven meestal in verband
met agrarisch gebruik. Deze afge
graven dijkpatronen zijn verspreid in
Zeeuws-Vlaanderen op verscheidene
plaatsen te vinden.
Het historisch dijkenarchief van
Het Zeeuws Landschap bevat
bezwaarschriften die de Stichting in
het verleden bij Gedeputeerde Staten
van Zeeland indiende tegen het af
geven van ontgrondingvergunningen
voor het afgraven van polderdijken.
Het laatste bezwaarschrift diende
het toenmalige bestuur in 1975
in tegen een vergunning voor het
afgraven van de Oosthavendijk in
de gemeente Aardenburg. Omdat
het afgraven van deze dijk het
landschapschoon in West Zeeuws-
Vlaanderen schaadt'. Gedeputeerde
Staten en later de Raad van State
Wilde wissen
Wilde wissen is de Zeeuwse naam
voor een wijdverbreid onkruid, dat
in de flora als perzikkruid te boek
staat. Tenminste: dat is in de tuin en
op de akker de meest algemene uit
een groep van enkele nauw verwante
planten die in Zeeland als wilde wis
sen door het leven gaan. "Wissen" is
het Zeeuwse woord voor twijgen en
er werden in het bijzonder twijgen
van wilgen mee aangeduid. Die wer
den gebruikt voor het vlechten van
manden etc. Wilgentakken en wissen
is in Zeeuws dialect min of meer
synoniem.
Het voorvoegsel "wilde" in de naam
wilde wissen, staat voor het feit dat
het gaat om een kruidachtige plant,
die beschouwd wordt als een ver
want van een boom of struik. Wilde
wissen zou je dus kunnen vertalen
met "kruidachtige wilgen". De
naam wordt niet alleen gebruikt voor
perzikkruid, maar ook voor de sterk
erop gelijkende verwanten als de
knopige duizendknoop en de veen-
wortel. Deze planten zijn overigens
helemaal niet verwant aan wilgen,
maar ze hebben wel precies dezelfde
bladvorm als onze gewoonste wilg.
de schietwilg.
Een vergelijkbare plantennaam is
