OVER BOEKEN
Peter Sijnke, Ria Kruse en Gerard
Baijens, Het stadhuis van Middelburg
(uitg. Gemeente Middelburg, 1991).
24 blz., afbn. Prijs 2,50. Wordt
verkocht bij rondleidingen door het
stadhuis; ook verkrijgbaar in de Mid
delburgse boekhandel.
Voor de prijs van een niet eens bui
tenissige wenskaart kan men zich
sinds maart een fraai vormgegeven
brochure aanschaffen over het stad
huis van Zeelands hoofdstad. Het
werkje is primair bedoeld als 'hulpje'
bij en herinnering aan een bezoek
aan 'een prachtig raadhuis met een
kostelijke toren'zoals Albrecht
Dürer het uitdrukte tijdens zijn be
zoek aan Middelburg in 1520. Dürer
zag het stadhuis in zijn eerste fase
(1452-1780); een fase, waaraan vooral
de naam verbonden is van het Mechel-
se bouwmeestersgeslacht Keldermans.
Acht telgen ervan waren in de 15de
en 16de eeuw bij de bouw betrokken.
Pas in 1780-1784, met de aanbouw
aan de Lange Noordstraat, bereikte
het stadhuis zijn voltooiing.
De tweede fase (19de en 20ste eeuw)
gaf kleine wijzigingen en een grote
restauratie te zien (1884-1918), en
natuurlijk de verwoesting op 17 mei
1940, gevolgd door restauratie en
herbouw. Het stadhuis van Middel
burg biedt naast het overzicht van
de bouwgeschiedenis e.d. uiteraard
een beschrijving van het interieur.
De auteurs hadden voorts de goede
ingeving om hun brochure te openen
met een korte stadsgeschiedenis ge
volgd door een (eveneens beknopte)
historie van de Middelburgse Markt,
zodat de aandacht van de lezer
a.h.w. centripetaal naar het stadhuis
getrokken wordt.
De illustratieverantwoording is soms
wat summier; zo toont blz. 6 een af
beelding, blijkens het onderschrift
voorstellende een 'Gezicht op de
Markt in het midden van de 19e
eeuw'. De prent.laat naast gebouwen
ook Middelburgers zien, uitgerust
met hun hoge hoeden, rottingen - of
een bokkewagentjeWie, zo vraag
ik mij vergeefs af, is de maker van
deze intrigerende plaat?
Het zijn de kleine dingen. kleine
landschapselementen in Zeeland; uitg.
bureau voorlichting provincie Zeeland
(Middelburg 1990).
Het bureau voorlichting van de pro
vincie Zeeland brengt regelmatig bro
chures uit over uiteenlopende onder
werpen, Zeeland betreffende. Een
oudheidkundig onderzoek in de bouw
put van het provinciehuis of de ont
wikkeling van een schorgebied tot
industrieterrein: het bureau voorlich
ting verstrekt er informatie over in
de vorm van fraai verzorgde en koste
loos verkrijgbare kleine publicaties.
Een recente uitgave is Het zijn de
kleine dingenkleine landschaps
elementen in Zeeland. In 53 pagina's
wordt een overzicht gegeven van 'klei
ne dingen die het landschap sieren,
kleine dingen die er vroeger allemaal
waren, omdat de boer ze nodig had'.
De inleiding van Het zijn de kleine
dingen stelt dat je in Zeeland van
'puur natuur' eigenlijk niet kunt
spreken, omdat er nauwelijks gebie
den zijn waar de mens niet voortdu
rend ingrijpt en stuurt: 'Wat wij na
tuur noemen is meestal ontstaan door
menselijk handelen. Tot de oorlog-
is het vooral de individuele boer die
het landschap vorm geeft, erna zijn
het de wensen van de boer die door
ruilverkavelingen een landschap boet
seren dat aan de nieuwe eisen voor
een optimale landbouwproductie tege
moet komt.' Van het oude cultuurland
schap zijn in het moderne, strak vorm
gegeven cultuurland elementen overge
bleven die de brochure systematisch
behandelt: bomen (o.a. grenslinden,
knotbomen), bosjes (o.a. geriefhout-
bosjes, opgaande bosjes en overheids-
groen), heggen en houtwallen (o.a.
meidoornhagen)wateren en vochtige
landen (o.a. kreken en welen, inlagen
en karrevelden, drinkputten en holle-
23
