Nieuwpoort) is de verovering van
Den Briel één van de meest bekende
feiten uit de vaderlandse geschiede
nis. Dat vijf dagen later Vlissingen
van het Spaanse juk werd ontdaan
is een veel minder bekend gegeven.
En daarbij komt, aldus de auteur,
dat de verovering van Vlissingen
minstens zo belangrijk, zo niet be
langrijker, was het voor het verdere
verloop van de opstand in de Noor
delijke Nederlanden.
De oud-loods (hij spreekt ook van
'het Engels Kanaal', p. 39) en ama
teur-historicus Roos heeft er een
neus voor onbekende en vooral onder
schatte gebeurtenissen uit het Zeeuw
se verleden boven water te halen.
Na Zeeuwen en de VOC (1987) en
het verhaal over de vriendschap tus
sen koning-stadhouder Willem III en
de Vlissingse admiraal Cornelis Evert-
sen in 1688 (1988) heeft hij opnieuw
een vergeten episode onder de aan
dacht van een breder publiek ge
bracht. Deze werken (en ook zijn
verhaal in Walacria over beloodsing
van de Westerschelde1989) hebben
ook gemeen dat vooral Holland en in
het bijzonder de Amsterdammers de
tegenspelers van de Zeeuwen zijn.
Op pagina 18 verwoordt hij dit nog
eens: 'Ook later in de geschiedenis
van Zeeland zullen we de Amsterdam
mers tegenkomen die vaak een arro
gante en dominerende rol speelden
waar het andere provincies maar
vooral Zeeland betrof.'
Het is een vlot leesbaar en beeldend
geschreven verhaal geworden in een
Roos eigen stijl.
Inleidende dichtregels sieren elk
hoofdstuk. De in het gemeentearchief
van Vlissingen aanwezige correspon
dentie tussen de heer van Wacken
en Alva had meer aandacht verdiend.
Dit vormt toch het primaire bronnen
materiaal van een onderzoek.
Verwijzende noten ontbreken helaas.
Hij geeft wel een overzicht van ge
raadpleegde archivalia en literatuur.
Het gedeelte over de geografische
herkomst, sociale afkomst en motieven
van de watergeuzen, beslist geen lie
verdjes, komt er niet helemaal uit.
Overigens was het aantal Zeeuwen
(geen 'Zeelanders') onder hen niet
groot. Achterin is een lijst van ge
bruikte begrippen en personen opge
nomen. Het is de vraag of dit niet
in de tekst zelf had gekund. De uit
leg van bijvoorbeeld 'magistraat' als
'burgemeesters en wethouders' is wat
simpel en onvolledig. En de Raad van
Beroerten is hetzelfde als wat in de
volksmond de 'bloedraad' werd ge
noemd. Roos zou Roos niet zijn als
hij niet probeerde twee vliegen in
één klap te slaan. Hij maakt van de
gelegenheid gebruik een oproep te
doen voortaan van de 6de april een
jaarlijks terugkerende gebeurtenis
in Vlissingen te maken. Hij denkt
aan een volkstoneel, dat uit kan
groeien tot een groots cultureel eve
nement. Zeeland kent zoiets (nog)
niet
Het boekje is op bijzondere wijze ge-
illustreer d. Niet zoals gebruikelijk
met eigentijdse prenten, maar met
nieuwe tekeningen door Cees van der
Burght, voorstellingen die zoals de
oude Jetses- en Isings-platen zich
goed lenen om op scholen verhalen
bij te vertellen. De achtergronden
zijn nogal vaag gehouden. De op de
omslag afgebeelde tekening is in
kleur. De andere zijn helaas in
zwart /wit. Een nieuwe versie van de
terechtstelling van Don Pedro Pacheco
had ook best opgenomen kunnen wor
den. In het verhaal komt opperkrijgs-
bouwmeester Pacheco er ook wat karig
af. Over de datum van ophanging
valt te twisten. De verbranding van
drie stropoppen voorstellende Philips
II (de slavernij symboliserend), Alva
(de bloeddorst) en de paus (de In
quisitie) komt in het geheel niet voor.
Het is jammer dat het boekje geen
'rug' heeft, eenmaal in de boekenkast
is het gelijk onvindbaar geworden.
Al met al is het een heel aardig en
fraai uitgevoerd boekje geworden dat
menigeen met plezier zal lezen en be
kijken. Voor de prijs hoeft u het ze
ker niet te laten.
F. van der Doe
26
