tik--
H'»
ktxrJt~«w
r
van Nederlandse soldaten in het Fran
se leger ligt zover ik weet de nadruk
op de in 1813 uit de beter gesitueer
den gerecruteerde gardes d'honneur
Dit is wel te begrijpen: de gardes
waren in het algemeen beter geschoold
dan de gewone soldaten. De laatsten
waren vaak niet in staat hun gedach
ten helder te formuleren en moesten,
als ze een brief naar huis wilden
schrijven, ook vaak de diensten in
roepen van iemand anders, een scri
bent bijvoorbeeld die éénoog in het
land der blinden bleek, en aan on
duidelijkheid en misverstand nog zijn
eigen steentje bijdroeg. Veel 'ruis'
in de informatie-overdracht dus,
waardoor veel brieven van gewone
soldaten een onbeholpen en cryp
tische indruk maken. Maar, aldus
Van Bakel: 'Dat we in deze brieven
iets horen spreken dat in de ge
schiedenis altijd zwijgt, maakt ze
van het allerhoogste belang.
Vanzelfsprekend ontbreekt iedere af
stand tussen het geschrevene en de
bittere werkelijkheid en is de
schrijvers iedere pretentie vreemd.
Zij hadden niet eens weet van pre
tenties die een schrijver van brie
ven zou kunnen hebben.'
De brief van Izaak Jacobse Sanderse
In een vorige aflevering van Nehalen-
nia werd een Napoleontische soldaten
brief gepubliceerd, geschreven door
Abraham Nootebaart uit Breskens.5
Naar aanleiding van deze publicatie
werd mij door een particulier een
brief van Izaak Jacobse Sanderse,
een Walcherse soldaat uit de tijd van
-;p>, -i
/f 4WWBM
'/"v.
i
r,f r-
(li >s s
J-...,,
dief
/-->
A'
,.,;V
Afoi,i ,__v,
I
ty 7 T'7
r^--r« ~~ï~2
'y~S- -v - "f?
afb.l. De soldatenbrief van I.J. Sanderse voorzijde en achterzijde.
1 2
