1 Wo O ft .f
5?"
.A
'm~' VVa.I.'-
Sunrlui -
.StUrt*.-
-*• C if
•»S*rr bV--».- A. A
±3
,-%W- -A, - jfc
«V -JÉk i
i. A»,-., I
Jfc IfV.v.-a.-t
Enkele vangstplaatsen van zeehonden
op een kaart van Zeeland uit het begin
van de 17e eeuw. Onder andere de
Wolleplaat, Lemmer, Ruiter ,Canari en
de stelle voor Arnemuiden. Detail van
een kopergravure door J.A. Colom
(RAZ, Aanw. Zei. III. 1990/53).
van Walcheren tussen het Veersegat
en de Honte (die al vrij snel daarna
de benaming Sloe kreeg) lagen vele
zandplaten. Jan Cloutingh noemde
verder nog 'den Lemmer- of Canari-
en'waarmee de Lemmer- of Canari-
enplaat bedoeld wordt ten zuidoosten
van Veere, de 'Wolplate', de Sprin
gerplaat, de Ruiterplaat en 'de Piet'.
Werd de zandplaat niet bij naam ge
noemd, dan werd de naam van het
vaarwater gegeven, zoals het 'Vael'
het 'Veergat' of het 'Zuytvliet'. Een
andere actieve zeehondenvanger, Le-
nart Simonssen Tasse, bracht op 13
juli 1596 een zeehond aan die hij ge
vangen had 'opte hoochplate tusschen
Schouwen ende Walcheren, genaempt
wesende de zéylhontsplate'Nog steeds
bevindt zich in het zandbankengebied
de Banjaard voor de kust van Schou
wen een Zeehondenplaat, terwijl ook
de benaming Hondengat daar nog ge
bruikt wordt. Andere vangstplaatsen
waren 'de stelle' voor Arnemuiden,
het schor voor Kamperland of het
zand voor fort Den Haak.
De kop afhakken
Om fraude uit te sluiten hadden de
Staten een drastische maar doeltref
fende maatregel genomen. In het
plakkaat werd bepaald dat de stads
besturen 'die voorscreven zeehonden
den muyl zullen doen afhouden, zoo
dat men die nyet meermaels oft voor
diverse magistraten en zal connen
presenteren'
De kop moest er dus eenvoudigweg
afgehakt worden voordat er ook maar
een schelling werd uitbetaald. Omdat
dit de enige voorwaarde voor uitbe
taling was, werd in de kwitanties
meestal uitdrukkelijk vermeld dat men
'de kop levendich afgehouwen' had.
Jan Cloutingh sprak van hoofden of
muilen die werden 'afgehouwen',
'afgeslagen', 'afgesneden' of'afgesme
ten'. Hieraan zat waarschijnlijk ook
een praktische kant. Smallegange
schreef: 'Sy worden beswaerlijk gedood
tenzy haer 't hooft wordt afgehouwen,
omdat geheel haer lijf vleessig is'
Een enkele maal gebeurde het afhak
ken van de kop direct na aankomst
Vissers overmeesteren enkele zeehon
den. Detail van een kopergravure
door Philips Galle, eind 16e eeuw
(Stedelijk prentenkabinet Antwerpen)
6
