Barth, De Klerk en Den Toom zijn
in hun opzet uitstekend geslaagd.
Recht en Krom geeft allereerst een
overzicht van de Goese rechtshistorie:
de oudste politieke geschiedenis, de
beginperiode van de lokale rechtspraak,
de keur van Zeeland van Floris de Voogd
(ca. 1257), nieuwe keuren en de ont
wikkeling van de Goese vierschaar
en het begin van de criminele of hoge
justitie. Vervolgens worden enkele
karakteristieken van de rechtspraak
besproken, i.e. de verschillende soor-
en strafoefening, en, aan de hand
van een voorbeeld uit 1562, de wijze
waarop een strafzaak werd behandeld.
Dit voorbeeld betreft een geval van
'heresie' (ketterij). Eis van de bal
juw: 25 jaar galeistraf en nog eens
25 jaar verbanning uit Holland, Zee
land en Friesland. Vonnis van bur
gemeester en schepenen: 6 jaar ga
leistraf en 6 jaar verbanning. Aan
sluitend wordt een aantal 'case his
tories' behandeld onder intrigerende
hoofdjes als 'hoe Janne haar oog ver
loor', 'een klap met een zak' en 'de
grote boodschap van de molenaar'
Aan de lezer trekt een diachronisch
opgestelde stoet voorbij van dieven,
een bigamiste, een toverende kleerma
ker, een dronken advocaat, aanran
ders en overspeligen, 'practical jo
kers', ruziënde buren, dienstmeiden
die hun onwettige zuigelingen ver
moordden - de vaders bleven door
gaans buiten schot -, een afperser,
een zanger van verboden Oranjelied
jes (1795) enz.
Ook aan een pseudo-arts heeft het
in het 18de-eeuwse Goes niet ontbro
ken.
Recht en Krom geeft het geval van
Levi Salomons. In 1767 wilde hij zich
in Goes vestigen en diende daartoe
een verzoek in bij het stadsbestuur,
waarbij hij een Duitse bul overlegde
die hem niet bleek toe te behoren.
Salomons routine van leugen en be
drog lijkt nogal op die van Zeelands
meest beruchte nepdokter: Abraham
Magaris alias Johan Cato Kamerling,
die zich in 1764 in Brouwershaven
vestigde en daar zelfs een burgemees
tersdochter aan de haak wist te slaan.
Zoiets lukte Salomons niet; maar Ka
merling heeft zijn bedriegerij lang
moeten boeten in het Middelburgs rasp
huis, terwijl Levi Salomons de dans
is ontsprongen. Met medewerking van
een corrupte politieman wist hij te
ontsnappen vóór het gerecht hem
op 23 oktober 1767, vonniste. Het
oordeel hield definitieve verbanning
uit Holland en Zeeland in, dus of Sa-
lomons' vlucht veel nut heeft gehad
valt achteraf te betwijfelen. In elk
geval heeft men in Goes en omstreken
nooit meer iets van hem vernomen.
J.J.B.K.
Veronique De Trier, Jacques van
Keymeulen, Hugo Ryckeboer en Kris-
tien van der Sypt, Woordenboek van
de Vlaamse Dialekten deel 2, Niet-
agrarische vaktalen, aflevering 5:
De molenaar, Tongeren 1990, 520 blz.
D 1990/0735/01 Prijs 1600 B Fr.
Op zaterdag 20 oktober 1990 vond
in het Provinciaal domein Puynbroek
te Wachtebeke de presentatie plaats
van de nieuwste aflevering van het
Woordenboek van de Vlaamse Dialek
ten. Dit deel is geheel gewijd aan
de molenaar.
In de lente van 1983 vonden de
Zeeuwsche Vereeniging voor Dialect
onderzoek en de redactie van het
Woordenboek van de Vlaamse Dialekten
elkaar en werd besloten dat voortaan
ook Zeeuwsch-Vlaanderen bij het onder
zoek, dat vanuit de Gentse universi
teit plaatsvond, zou worden betrok
ken. Voortaan zouden in de publica
ties de onderzoeksresultaten te vinden
zijn van de Franse Westhoek, de Bel
gische provincies Oost- en West-
Vlaanderen en Zeeuwsch-Vlaanderen.
In december 1988 verscheen het eer
ste deel van de reeks woordenboekde
len, dat ging over de kuiper, waarin
Zeeuwsch-Vlaanderen was opgenomen.
En nu dus de molenaar. Het is een
heel dik boek geworden, ruim 500
38
