dialectale diversiteit. Tot op de dag van vandaag bewaart men hieraan herinneringen,
vooral wanneer het lexicale verschillen betreft. Meer dan eens wezen informanten uit
Michigan mij erop dat de inwoners van Zeeland het hadden over junnen en patatten,
terwijl in andere vestigingen andere benamingen in zwang waren of nog altijd zijn
(naast de standaardtalige vormen bijvoorbeeld ook siepels en erepels). Alleen al dit
gegeven - de vrij extreme mate van dialectale diversiteit in Van Raalte's kolonie -
impliceert, dat we in al de Nederlandse vestigingen in Michigan met de effecten van
accommodatie en levelling rekening moeten houden. Uiteraard geldt in dit verband
dat er allerlei verschillen kunnen bestaan tussen de vestigingen onderling, wat betreft
de aard en de omvang van deze processen (terwijl we daarnaast ook met individuele
verschillen rekening moeten houden). Het lijkt echter onwaarschijnlijk dat er vesti
gingen zijn geweest die zich aan de werking van deze processen hebben onttrokken,
al was het alleen maar op het punt van accommodatie en levelling in de richting van
de standaardtaal.
De dialectale diversiteit deed zich overigens niet alleen in de Nederlandse kolonie
in haar totaliteit voor, maar soms ook binnen de afzonderlijke vestigingen. Ook in
Zeeland was dit zo: niet alleen was er in het geval van Zeeland, Michigan sprake van
immigranten uit de gelijknamige provincie in Nederland, maar bijvoorbeeld ook uit
de provincie Drenthe.10 Daarnaast dient nog te worden opgemerkt dat - het momen
teel als afzonderlijke vestiging niet meer te herkennen - Groningen dichtbij lag. (In
de huidige situatie hoort het vroegere Groningen zonder enige twijfel meer bij
Zeeland dan bij Holland.)
Binnen de kolonie liepen voorts de scheidslijnen zo, dat Zeeland van meet af aan
in één adem werd genoemd met de vestigingen Vriesland en Drenthe. Die nauwe
band met Vriesland en Drenthe - nog steeds duidelijk als afzonderlijke vestigingen te
herkennen - bestaat nog altijd. Wel heel treffend kwam dit recentelijk nog naar voren
in de door de Kamer van Koophandel van Zeeland, Michigan uitgegeven brochure
Zeeland, Michigan 150: 1847-1997 die aan de viering van het 150-jarig bestaan van
Zeeland is gewijd. In deze brochure wordt niet alleen aandacht besteed aan de stich
ting van Zeeland, maar voor de stichting van Drenthe en Vriesland is eveneens plaats
ingeruimd. Voor wie de geschiedenis kent, kan dit trouwens moeilijk een volslagen
verrassing zijn. Het is een welbekend feit dat er binnen Van Raalte's kolonie al in een
vroeg stadium sprake was van een zekere animositeit tussen 'the city' Holland ener
zijds en de overige vestigingen anderzijds." Deze tegenstelling tussen de 'city people',
de inwoners van 'de stad' Holland, en de dorpelingen kwam al bij de verkiezingen van
1851 aan het licht, dat wil zeggen binnen vijfjaar na de stichting van de kolonie! Zo
bezien is het dan ook bepaald niet verwonderlijk dat op de bekende gedenkzuil in het
centrum van Zeeland, Michigan niet alleen de 'eerste nederzetters' van Zeeland zelf
zijn opgesomd, maar ook die van Drenthe en Vriesland. Al deze gegevens wijzen erop
dat er van meet af aan een sterke band was tussen de vestigingen Zeeland, Drenthe en
Vriesland, die tot op de dag van vandaag zo wordt gevoeld. Met andere woorden, wie
de ruimere context beziet waarbinnen Zeeland, Michigan werd gesticht - namelijk de
Nederlandse kolonie in Michigan in haar totaliteit - moet wel tot de conclusie komen
dat er linguïstisch bezien van een veel diversere situatie sprake was dan men in eer
ste instantie misschien geneigd is te denken. De facto werden er in en rond Zeeland -
zelfs wanneer we abstraheren van het invloedrijke Holland (zie ook hierna) - naast het
Zeeuws verscheidene andere, soms zeer afwijkende, variëteiten van het Nederlands
WAAROM ER GEEN AMERIKAANS ZEEUWS BESTAAT
51
