Van 'landingsterrein tot
'Fliegerhorst'
Vliegveld Vlissingen in oorlogstijd
P.E. van Loo
(Wetenschappelijk projectmedewerker, sectie Luchtmachthistorie)
Dat er binnen de gemeentegrenzen van Vlissingen geruime tijd een vliegveld was te
vinden, is bij menigeen bekend. Het landingsterrein werd in de Eerste
Wereldoorlog in gebruik gesteld. Tijdens het interbellum werd het vliegveldje, dat
zich bevond tussen Vlissingen en West-Souburg, zowel door de militaire- als de
burgerluchtvaart gebruikt. Tijdens de meidagen van 1940 was de vliegschool van
het Wapen der Militaire Luchtvaart er gevestigd. Kort na de Duitse bezetting nam
de bezetter het vliegterrein in gebruik. Er is over het Duitse gebruik van het vlieg
veld tot op heden nog niet veel gepubliceerd. Reden genoeg om de oorlogsperiode
eens wat nader te bekijken.
Uitbreidingen
Reeds zeer snel na de Duitse bezetting van
Walcheren op 17 mei 1940, vertoonden zich
de eerste soldaten van de Duitse
Luchtmacht, de Luftwaffe, op het vliegveld.
Evenals elders in Nederland, werd ook het
Walcherse landingsterrein in gebruik geno
men door de bezetter. Geschikt waren de
Hollandse vliegvelden op dat moment echter
nog volstrekt niet voor de veel modernere,
zwaardere vliegtuigen van de Duitse
Luchtmacht. Op 14 juni 1940 arriveerden er
dan ook twee compagnieën van het Duitse
'Bau-Bataillon 23/IV/XT op Walcheren, die
de opdracht kregen om het vliegveld aan de
Duitse eisen aan te passen.
Begonnen werd met het herstellen van de
schade die was ontstaan in de mei-dagen.
Vervolgens werden aangrenzende percelen
bij het vliegveld getrokken om zo het start
en landingsterrein te vergroten. Van ver
schillende burgers werd er grond, soms met
opstallen, gevorderd. Dit met alle gevolgen
van dien. Kennelijk was de bodemgesteld
heid voor de Duitse toestellen te drassig,
want er werd ook een begin gemaakt met de
aanleg van twee betonnen startbanen (met
ieder een lengte van ongeveer 800 meter) en
een vrij uitgebreid rolbanenstelsel. Voor de
vliegtuigen werden er ruim 20 opstelplaat
sen ingericht die dienden ter bescherming
tegen bomaanvallen. Verder werd er ter
hoogte van het vooroorlogse restaurantje
een tankplaats aangelegd, waarbij de
brandstofreservoirs in de grond werden
ingegraven. Ook de vooroorlogse hangar
werd weer in gebruik genomen. Daarnaast
werden er kabels gelegd, bunkertjes
gebouwd, (woon)barakken opgetrokken en
ingericht, terwijl een gedeelte van de Duitse
arbeiders de opdracht kreeg om een schijn-
vliegveld tussen Middelburg en Veere aan te
leggen. Naast het genoemde 'Bau-Bataillon'
werkten er in deze bouwperiode ook Neder
landse arbeidskrachten mee aan het herstel
en de uitbreiding van de nieuwe Duitse
basis. Op 2 augustus 1940 waren er niet
minder dan 1700 Nederlanders werkzaam
op het vliegveld.1
Operationeel
Hoewel er in juni 1940 al gebruik is
gemaakt van het Vlissingse vliegveld voor
tussenlandingen2, duurde het waarschijnlijk
tot half juli voordat de eerste vliegtuigen
gestationeerd werden op de nieuwe Duitse
basis. Zij behoorden tot de II./JG 54
'Grünherz', een Jagdgeschwader 'dat was
uitgerust met de Messerschmitt Me-109. Dit
jachtvliegtuig behoorde op dat moment
samen met de Britse Spitfire Mk-I tot het
Den Spiegel, oktober 1997
15
